امروز قرار است با هم گذشته استمراری در زبان ترکی استانبولی را یاد بگیریم. اول از همه باید بدانید که از زمان گذشته استمراری برای اشاره و بیان اتفاقات و کارهایی استفاده می کنیم که در یک زمان خاصی در گذشته به صورت ادامه دار رخ داده اند. در ترکی استانبولی برای اینکه فعل را به زمان گذشته استمراری ببریم، از پسوندهای:
“-iyordu/-ıyordu/-uyordu/-üyordu”
استفاده می کنیم و آنها را به آخر ریشه فعل اضافه می نماییم. مطلب امروز ما را تا انتها مطالعه کنید تا با همه نکات و موارد مربوط به گذشته استمراری در زبان ترکی استانبولی آشنا شوید.
می خوای کل این سایت توی جیبت باشه؟ توی اپلیکیشن آموزش ترکی استانبولی چرب زبان، ترکی استانبولی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان استانبولی رو مثل بلبل حرف بزن!
گذشته استمراری در زبان ترکی استانبولی
|
a/ ı |
e/i |
o/u |
ö/ü |
|
|
Ben من |
-iyordum |
-ıyordum | -uyordum | -üyordum |
| Sen
تو |
-iyordun |
-ıyordun | -uyordun |
-üyordun |
| O
او |
-iyordu |
-ıyordu | -uyordu | -üyordu |
| Biz
ما |
-iyorduk |
-ıyorduk | -uyorduk |
-üyorduk |
|
Siz شما |
-iyordunuz |
-ıyordunuz | -uyordunuz | -üyordunuz |
| Onlar
آنها |
-iyorlardı |
-ıyorlardı | -uyorlardı |
-üyorlardı |
حالا بیایید چند جمله مثال را با هم بررسی کنیم:
- Dün akşam babam ve ben kitap okuyorduk. دیشب من و پدرم داشتیم کتاب می خواندیم
- Oğlan yağmurun altında kızı bekliyordu. پسر زیر باران منتظر دختر بود
- Yaşlı adam yavaşça kahve içiyordu. پیرمرد داشت به آرامی قهوه می خورد
تطابق آوایی در زمان گذشته استمراری
فعل هایی که به حرف صدا دار «-e» ختم می شوند، بسته به صدای مصوت فعل قبل از آن، با حروف صدا دار «-i» یا «-ü» جایگزین می شوند. برای این که بتوانیم جایگزینی درست داشته باشیم، باید از اصل تطابق آوایی یا هماهنگی واکه ای پیروی کنیم.
- Çocuk annesini bekliyordu. (beklemek) بچه منتظر مادرش بود
- Abim masada lazanya yiyordu. (yemek) برادرم سر میز داشت لازانیا می خورد
- Geçen hafta, arkadaşım bana şarkı söylüyordu. (söylemek) هفته پیش دوستم آهنگی برای من خواند
با پیروی از قوانین بالا، فعل هایی که به مصوت «-a» ختم می شوند، را با صدای «-i» یا «-u» جایگزین می کنیم.
- Dün basketbol oynuyordum. (oynamak) دیروز بسکتبال بازی کردم
- Televizyonda film başlıyordu. (başlamak) فیلم از تلویزیون شروع شده است
عبارات کاملا ضروری زبان استانبولی (خرید، اضطراری، مکان یابی و …)
کاربرد (چه زمانی) و (در حالی که)
زمان گذشته استمراری در زبان ترکی نیز همانند زبان فارسی بدون استفاده از «چه زمانی» و «در حالی که» ناقص است. در زبان ترکی پسوند «-diğında» به معنای «چه زمانی» و پسوند «ken-» به معنای «درحالی که» است.
در جدول زیر، صرف فعل برای پسوند «-diğında» با ضمایر مختلف آورده شده است. برای این منظور، فقط کافی است که پسوند «-diğında» را به ریشه فعل اضافه کنیم تا به معنی «چه زمانی» تبدیل شود:
| a/ı | e/i | o/u |
ö/ü |
|
|
Ben من / ضمیر اول شخص مفرد |
-dığımda |
-diğimde | -duğumda | -düğümde |
| Sen
تو / ضمیر دوم شخص مفرد |
-dığında |
-diğinde | -duğunda |
-düğünde |
|
O او / ضمیر سوم شخص مفرد |
-dığında |
-diğinde | -duğunda | -düğünde |
| Biz
ما / ضمیر اول شخص جمع |
-dığımızda |
-diğimizde | -duğumuzda |
-düğümüzde |
|
Siz شما / ضمیر دوم شخص جمع |
-dığınızda |
-diğinizde | -duğunuzda | -düğünüzde |
| Onlar
آنها / ضمیر سوم شخص جمع |
-dıklarında |
-diklerinde | -duklarında |
-düklerinde |
در ادامه نیز صرف فعل برای پسوند «ken-» با ضمایر مختلف آمده است. البته برای درج این پسوند باید بیشتر دقت کنید. بدین ترتیب که ابتدا باید فعل را به زمان «حال ساده» (به ترکی: Aorist) صرف کنید، سپس «r/-ar/-er/-ır/-ir/-ur/-ür» را به ریشه فعل افزوده و بعد پسوند «ken-» را اضافه کنید.
ضمیر + ریشه فعل + پسوند حال ساده + ken
ضمیر + ریشه فعل + پسوند گذشته ساده + مفعول + مکان
حالا بیایید با هم کاربرد این پسوند ها را در جمله بررسی کنیم، شما می توانید از پسوند های «چه زمانی» و «در حالی که» در زمان های «گذشته استمراری» و «گذشته ساده» نیز استفاده کنید:
- Ali kitap okurken Ahmet televizyon izliyordu. در حالی که علی مشغول خواندن کتاب بود، احمد داشت تلویزیون تماشا می کرد
- Okula giderken müzik dinliyordum. در حالی که در راه رفتن به مدرسه بودم، داشتم موسیقی گوش می دادم
- Sen bilgisayar oyunları oynarken ben tüm evi temizledim. در حالی که داشتی بازی کامپیوتری می کردی، من کل خانه را تمیز کردم
- Aysıla eve girdiğinde Ali ders çalışıyordu. هنگامی که آیسیلا وارد خانه شد، علی مشغول مطالعه بود
- Hırsız silahını gösterdiğinde kız donup kaldı. هنگامی که دزد اسلحه خود را نشان داد، دختر وحشت زده بود
دانلود کنید: آموزش زبان ترکی استانبولی pdf (با ترجمه) و 5 ترفند
حالت منفی گذشته استمراری
با اضافه کردن پسوند های «mi/ mı/ mu/ mü» بین ریشه فعل و پسوند «-yordu» با توجه به ضمیر شخصی شکل منفی زمان گذشته استمراری ساخته می شود:
|
a/ı |
e/i | o/u |
ö/ü |
|
|
Ben من |
-miyordum |
-mıyordum | -muyordum | -müyordum |
| Sen
تو |
-miyordun |
-mıyordun | -muyordun |
-müyordun |
|
O او |
-miyordu |
-mıyordu | -muyordu | -müyordu |
| Biz
ما |
-miyorduk |
-mıyorduk | -muyorduk |
-müyorduk |
|
Siz شما |
-miyordunuz |
-mıyordunuz | -muyordunuz | -müyordunuz |
| Onlar
آنها |
-miyorlardı |
-mıyorlardı | -muyorlardı |
-müyorlardı |
در ادامه چند نمونه جمله آورده شده است:
- Biz parti için hazırlık yaparken Türkay hiçbir şey yapmıyordu. هنگامی که ما در حال آماده سازی برای مهمانی بودیم، تِرکی هیچ کاری انجام نمی داد
- Dün fabrikada yangın çıktığında, kimse delice koşuşturmuyordu. دیروز، وقتی کارخانه آتش گرفت، هیچ کس با عجله به اطراف نمی دوید
حتما بخوانید: 20 تا از رایج ترین فعل ها در زبان ترکی استانبولی (و روش صرف)
سوالات مثبت
با اضافه کردن حرف «muydu/mıydı» بعد از پسوند «yor-»، علاوه بر پسوند ضمیر شخصی، حالت سوالی مثبت زمان گذشته استمراری ساخته می شود. برای درک بهتر این ساختار، مثال زیر را ببینید:
|
Dün |
kitap | oku | yor | muydu |
n ? |
| a/ı | e/i | o/u |
ö/ü |
|
|
Ben من |
-iyor muydum |
-ıyor muydum | -uyor muydum | -üyo muydum |
| Sen
تو |
-iyor muydun |
-ıyor muydun | -uyor muydun |
-üyo muydun |
|
O او |
-iyor muydu |
-ıyor muydu | -uyor muydu | -üyor muydu |
| Biz
ما |
-iyor muyduk |
-ıyor muyduk | -uyor muyduk |
-üyor muyduk |
|
Siz شما |
-iyor muydunuz |
-ıyor muydunuz | -uyor muydunuz | -üyor muydunuz |
| Onlar
آنها |
-iyorlar mıydı |
-ıyorlar mıydı | -uyorlar mıydı |
-üyorlar mıydı |
- Geçen yaz, Selin denizde yüzüyor muydu? (آیا) سِلین تابستان گذشته در دریا شنا می کرد
- Annen evi temizlerken sende yardım ediyor muydun? (آیا) زمانی که مادرتان در حال تمیز کردن خانه بود، شما کمکش کردید
حتما دانلود کنید: آموزش صفر تا صد زبان ترکی استانبولی با 60 درس
سوالات منفی
شاید متوجه شده باشید که به غیر از پسوند «du/ dı» در پایان، ساختار زمان گذشته استمراری شباهت زیادی به زمان حال استمراری دارد. بنابراین، حواستان باشد وقتی که می خواهید صرف افعال را حفظ کنید، این شباهت را هم به خاطر داشته باشید تا بتوانید به راحتی قوانین این زمان را یاد بگیرید.
با افزودن پسوند منفی «mi/ mı/ mu/ mü» بین ریشه فعل و پسوند «yor-» و اضافه کردن «muydu»، علاوه بر پسوند ضمیر شخصی، شکل منفی سوالات در زمان گذشته استمراری ساخته می شود:
| a/ı | e/i | o/u |
ö/ü |
|
|
Ben من |
-mıyor muydum |
-miyor muydum | -muyor muydum | -müyo muydum |
| Sen
تو |
-mıyor muydun |
-miyor muydun | -muyor muydun |
-müyo muydun |
|
O او |
-mıyor muydu |
-miyor muydu | -muyor muydu | -müyor muydu |
| Biz
ما |
-mıyor muyduk |
-miyor muyduk | -muyor muyduk |
-müyor muyduk |
|
Siz شما |
-mıyor muydunuz |
-miyor muydunuz | -muyor muydunuz | -müyor muydunuz |
| Onlar
آنها |
-mıyorlar mıydı |
-miyorlar mıydı | -muyorlar mıydı |
-müyorlar mıydı |
- Öğretmen ders anlatırken sen onu dinlemiyor muydun? وقتی معلم داشت درس می داد، به حرفش گوش نمی دادی
- Herkes sınava hazırlanırken o ders çalışmıyor muydu? در حالی که همه داشتند برای امتحان آماده می شدند، او درس نمی خواند
حتما بخوانید: زمان گذشته در زبان ترکی استانبولی (و 8 شکل آن)
ویدیوی آموزش گذشته استمراری در ترکی استانبولی
