فعل امری (Imperative) شکلی از فعل است که حالت دستوری دارد و برای ارائه یک سری دستورالعمل استفاده می شود، مثل نرو!، بنشین ! یا در را ببند!
1-کاربرد فعل امری
- در زبان آلمانی، جمله امری سه شکل اصلی دارد که برای امر کردن یا دستور دادن به کسی استفاده می شود. فعل امری مطابق با سه ضمیر du، ihr و Sie تغییر می کند که البته معمولا فقط ضمیر آخر با فعل می آید و در اشکال du وihr ، ضمیر به طور کلی حذف می شود و فقط فعل باقی می ماند.
|
Hör zu! هو تْزو |
گوش کن! |
|
Hören Sie zu! هوقِنْ سیْ تْزو |
تو گوش کن! |
2- فرم زمان حال فعل امری
- شکل امری اکثر افعال ضعیف ، قوی و مختلط آلمانی به این صورت ساخته می شود:
|
ضمیر |
فرم امری | مثال | معنی |
|
Du (مفرد) |
ریشه فعل (+e) |
Hol (e)! هولْ |
برو بیار! |
| Ihr (جمع) | ریشه فعل (+t) |
Holt! هولْتْ |
بروید بیاورید! |
|
Sie (مفرد و جمع مودبانه و رسمی) |
ریشه فعل (+ en+sie) |
Holen sei! هولِنْ زای |
بروید بیاورید! |
توجه داشته باشید که -e از آخر فعل حذف می شود اما نه جا هایی که فعل به chn-، fn- یا tn- ختم شده باشد. در چنین مواردی –e باقی می ماند تا تلفظ فعل امری راحت تر شود.
|
Hör zu! هو تْزو |
گوش کن! |
|
Hol es! هولْ اِس |
برو آن را بیاور! |
اما در فعل های جملات زیر –e حذف نمی شود:
|
Öffne die Tür! آفْنِ دی توق |
در را باز کن! |
|
Atme richtig durch! آتْمِه قییش دیش دوش |
نفس عمیق بکش! |
|
Rechne nochmal nach! قِشْنِه نوخ مائِه آخْ |
دوباره حساب و کتابهایت را کن! |
چند نکته گرامری
در افعال ضعیفی که به -eln یا -ern ختم می شوند هم -e حفظ می شود ، اما این حرف معمولا در زبان محاوره زبان آلمانی حذف می شود.
می خوای کل این سایت توی جیبت باشه؟ توی اپلیکیشن آموزش زبان آلمانی چرب زبان، آلمانی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان آلمانی مثل بلبل حرف بزن!
|
فعل |
معنا | فعل امری | معنا |
| wandern
وانْدقِن |
راه رفتن |
wand(e)re! واندْقِه |
راه برو! |
|
handeln هُنْدْلِن |
عمل کردن |
hand(e)le! هنْدْلِه |
عمل کن! |
هر گونه تغییر مصوت در حالت امری یک فعل قوی هم مثل حالت مفرد خواهد بود و -e همان طور که گفته شد، به طور کلی اضافه نمی شود. با این حال، اگر این تغییر مصوت باعث ادغام یا املات شود ، این ادغام برای فرم مفرد فعل امری انجام نخواهد شد.
|
فعل |
معنا | دوم شخص مفرد | معنا | دوم شخص امری | معنا |
|
nehmen نِیْمِن |
بردن |
du nimmst دو نِمْسْت |
تو می بری |
nimm نِم |
ببر! |
|
helfen هِلْفِن |
کمک کردن |
du hilfst دو هیلْفْسْت |
تو کمک می کنی |
hilf! هیلْف |
کمک کن! |
|
laufen لاوْفِن |
دویدن |
du läufst دو لاوْفْسْت |
تو می دوی |
Lauf (e)! لاوف |
بدو! |
|
stoßen شْتوسِن |
هل دادن |
du stößt دو شْتوسْت |
تو هل می دهی |
Stoß (e)! شْتوسِ |
هل بده! |
حتما 100 درس رایگان آموزش ضروری ترین مکالمات آلمانی را از اینجا دانلود کنید
3-ترتیب کلمات در یک جمله امری
- ضمیر مفعولی به کلماتی مثل es گفته می شود (یعنی “آن”)، mir (به من) یا ihnen (آن ها/ به آن ها) هستند که به عنوان مفعول جمله استفاده می شود . در جمله امری آلمانی، ضمیر مفعولی مستقیما بعد از فعل می آید. با این حال، شما می توانید جمله امری بسازید که هم مفعول مستقیم داشته باشد و هم مفعول غیر مستقیم. در این موارد، مفعول مستقیم همیشه قبل از مفعول غیر مستقیم قرار می گیرد.
|
Hol mir das Buch! هُل میِ داسْ بوخ |
برو برایم آن کتاب را بیاور! |
|
Hol es mir! هول اِسْ میِ |
برو آن را بیاور! |
|
Holt mir das Buch! هولْت میِ داس بوخ |
بروید آن کتاب را برایم بیاورید! |
|
Holt es mir! هولْت اِسْ میِ |
برو آن را برایم بیاور! |
|
Holen Sie mir das Buch! هولِن زی مِه داس بوخ |
برو آن کتاب را برایم بیاور! ( رسمی ) |
|
Holen Sie es mir! هولِن زی اِس میِ |
برو آن را بیاور! ( رسمی ) |
- حالت امری یک فعل انعکاسی مثل sich waschen (یعنی خود را شستن) یا sich setzen (نشستن)، ضمیر بازتابی بلافاصله بعد از فعل می آید.
|
فعل انعکاسی |
معنا | فعل امری | معنا |
| sich setzen
زیش زِتْزِن |
نشستن | setz dich!
زِتس دیش |
بنشین! |
|
setzt euch! زِتْس اویْش |
بنشینید! | ||
| setzen Sie sich!
زِتْسِن زی زیش |
بنشین! |
- در افعالی که دارای پیشوند های قابل تفکیک هستند، پیشوند در آخر دستور می آید.
|
فعل تفکیک پذیر |
معنا | جمله امری | معنی پیشوند |
| zumachen
زوماخْنْ |
بستن |
Mach die Tür zu! ماخ دی تو تْزو |
در را ببند! |
|
aufhören آوف‌ْهوقِن |
ایستادن |
Hör aber endlich auf! هو آبِر اِنْدْلیش آوف |
متوقفش کن! |
4-نکاتی در مورد فعل امری
در زبان آلمانی هم در پایان جملات امری علامت تعجب می آید مگر این که از این افعال برای دستور دادن استفاده نشود و جمله، حالت درخواستی داشته باشد. مثلا اگر از کسی بخواهیم زمان را به ما اعلام کند از علامت سوال استفاده می شود:
|
Lass ihn in Ruhe! لاس این اِن قوئِه |
تنهایش بگذار! |
| Sagen Sie mir bitte, wie spät es ist.
زاگِن زی میِ بیتِه، وی شْپِت اِسْ اِسْت |
می شود بگویی ساعت چند است؟ |
- فعل sein (به معنی بودن ) یک فعل قوی و بی قاعده است. حالت امری آن هم نامنظم می باشد و با du، sie و گاهی wir می آید اما مثل افعال امری عادی ساخته نمی شوند :
|
Sei ruhig! زای قوایش |
ساکت باش! |
| Seid ruhig!
زایْد قوییش |
ساکت باشید! |
|
Seien Sie ruhig! زایُن زی قوییش |
ساکت باش / باشید ( رسمی ) |
حتما بخوانید: آموزش ساختار جمله در زبان آلمانی (به زبان ساده)
نکته
واژه‌هایauch ،nur ، mal و doch اغلب با افعال امری می آیند تا معنای شان را به روش های مختلف تغییر دهند، اما اغلب ترجمه نمی شوند زیرا معادل مشخص ندارند.
|
geh doch! گِه داخ |
ادامه بده! |
| Sag mal, wo warst du?
زاگ مال، وُ واسْت دو |
به من بگو، کجایی ؟ |
|
Versuchen Sie es mal! فِزوخین زی اِسْ مال |
امتحان کن! |
| Komm schon!
کام شون |
لطفا بیا! |
|
Mach es auch richtig! ماخ اِس اوخ قیشتیش |
مطمئن باش درست انجامش می دهی! |
افعال امری در زبان آلمانی کاربرد های دیگری هم دارند :
- مصدرها اغلب به جای فعل امری در دستورالعمل ها یا اطلاعیه های عمومی استفاده می شوند.
|
Einsteigen! |
سوار شوید! |
|
Zwiebeln abziehen und in Ringe schneiden. تْزویبِن آبتْزیِن اونْتْ این قینْگْ شْنایْدِن |
پیازها را پوست بکن و آنها را خرد کن! |
- اسامی، صفت ها یا قید ها هم می توانند به عنوان فعل امری مورد استفاده قرار گیرند:
|
Ruhe! قوقِه |
ساکت باش! |
|
Vorsicht! فوزیشْتْ |
مراقب باش! |
برخی از این افعال به عبارات مجموعه ای تبدیل شده اند:
|
Achtung! آخْتونگ |
گوش کنید/ توجه کنید! |
|
Rauchen verboten! قاوخِن فِبوتِن |
سیگار نکشید! |
نکات کلیدی
ضمایر امری در آلمانی عبارتند از: du، ihr، sie و wir.
ضمایری مثل ihr ، Sie و wir برای اکثر افعال قوی ، ضعیف و مختلط استفاده می شود، اما شکل du پایان فعلی که -st دارد را حذف و گاهی اوقات یک -e در انتهای آن اضافه می‌کند.
هر گونه تغییر واکه در ریشه یک فعل قوی ، در فعل امر هم رخ می دهد، مگر این که حروف املات داشته باشد.
ضمایر مفعول همیشه بعد از فعل و ضمیر مفعولی مستقیم قبل از ضمیر مفعولی غیرمستقیم قرار می گیرد.
ضمایر انعکاسی هم بعد از فعل می آیند، در حالی که پیشوند های فعل قابل تفکیک در انتهای جمله امری قرار می گیرند.
sein دارای اشکال امری نا منظم است.
ویدیوی آموزش افعال امری در زبان آلمانی
4 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
ممنون از زمانی که برای تهیه این مطلب گذاشتید اما ای کاش این نکات گرامری رو داخل اپلیکیشن تون هم میذاشتین تا از همه نظر کامل می شد
ممنونم بسیار جامع و عالی توضیح دادین
ممنونم بسیار کامل توضیح دادین. من با برنامه چرب زبان و کتاب منشن دارم پیش میرم خوداموز اما این اطلاعات برام تازگی داشت خیلی ممنون
عالی بود
ممنونم