ضمایر انعکاسی (reflexive pronouns) همان ضمایر مفعولی مثل خودم، خودت، خودش، خودمان، خودتان و خودشان است که بخشی از افعال انعکاسی زبان آلمانی مثل فعل sich waschen (به معنای شستشو) و یا sich setzen (به معنای نشستن) را تشکیل می دهند. فعل انعکاسی به فعلی گفته می شود که فاعل و مفعول در آن یکی هستند و عملکرد فعل به فاعل برمیگردد.
ضمایر انعکاسی در زبان آلمانی به دو شکل هستند: ضمایر انعکاسی مستقیم ( برای مفعول مستقیم) و ضمایر انعکاسی غیر مستقیم (برای مفعول غیر مستقیم).
| ضمایر انعکاسی مستقیم | ضمایر انعکاسی غیر مستقیم | معنی |
| mich (میش) | mir (میِ) | خودم |
| dich (دیش) | dir (دیِ) | خودت |
| sich (زیش) | sich (زیش) | خودش |
| uns (اُنْس) | uns (اُنْس) | خودمان |
| euch (آیْش) | euch (آیْش) | خودتان |
| sich (زیش) | sich (زیش) | خودشان |
| آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
| Er hat sich rasiert. | اِ هات زیش خازیِت. | او اصلاح کرد. |
| Du hast dich gebadet. | دو هاست زیش گِه بادِت. | تو حمام کردی. |
| Ich will es mir zuerst überlegen. | ایشْ ویلْ اِس میِ زوئیِسْت اوبالیگِن. | اول باید در موردش فکر کنم. |
- توجه داشته باشید که برخلاف زبان انگلیسی، در آلمانی در فرم های مودبانه کلمات از حروف بزرگ استفاده نمی شود.
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
| Setzen Sie sich bitte. | زتْزِن زی زیش بیتِه | لطفا بنشینید. |
| Nehmen Sie sich ruhig etwas Zeit. | نِهْمِن زی زیش قوویْش اِتْوایْسِ زایت | عجله نکن. |
- ضمایر انعکاسی معمولا اولین فعل جمله را با استثنائات خاصی دنبال می کند:
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| Sie wird sich darüber freuen. | زی ود زیش داویبِ فْقُویْن | او از این خوشحال خواهد شد. |
- اگر جای فعل و فاعل در جمله عوض شود و فاعل ضمی شخصی باشد، ضمیر انعکاسی باید بعد از ضمیر شخصی بیاید:
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| Darüber wird sie sich freuen. | داقوبِ ویدْ زی زیش فْقُویْن | او از این بابت خوشحال خواهد شد. |
- اگر جمله از دو بخش یا دو بند تشکیل شده باشد، ضمیر انعکاسی بعد از فاعل بند دوم می آید:
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| Ich frage mich, ob sie sich darüber freuen wird. | ایش فخْاگ میش، اوبْ زی زیش داقوبِ فْقُویْن وید | من سوال می‌کنم که او از این خوشحال خواهد شد یا نه |
- بر خلاف زبان انگلیسی، ضمایر انعکاسی در آلمانی زمانی که منعکس کننده فعل جمله هستند، بعد از حروف اضافه هم استفاده می شوند:
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| Er hatte nicht genug Geld bei sich. | اِر هاتِه نیشْت گِنوک گِلْت بایْ زیش | او کافی پول را با خود نداشت. |
| Hatten Sie nicht genug Geld bei sich? | هاتِن زی نیشْت گِنوک گِلْت بایْ زیش | آیا شما کافی پول را با خود نداشتید؟ |
- یکی دیگر از کابردهای ضمایر انعکاسی استفاده آنها به همراه افعال متعدی است که در آن عمل فعل به نفع فاعل انجام می شود. مثلا در زبان فارسی می گوییم: من یک کلاه جدید (برای خودم) خریدم. در فارسی ضمیر انعکاسی همیشه گفته نمی شود.
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| Ich hole mir einen Kaffee. | ایش هُوله میی آنِن کافی. | من یک فنجان قهوه برای خودم می‌آورم. |
| Sie hat sich eine neue Jacke gekauft. | زی هاتْ زیشْ آنِه نویه یاکه گِآوْفْت | او یک ژاکت جدید برای خودش خریده است. |
- معمولا در زبان آلمانی ضمایر انعکاسی در جمله به جای “همدیگر را” استفاده می شوند در حالیکه در زبان انگلیسی از “each other” و در فارسی از “همدیگر را، یکدیگر را” استفاده می کنیم و ممکن است گاهی اوقات هم آنها را در جمله حذف کنیم:
- توجه داشته باشید در چنین مواردی کلمه einander (به معنی یکدیگر، همدیگر) که در فرم تغییری نمی کند به جای ضمیر انعکاسی قابل استفاده است:
- همیشه بعد از حروف اضافه از einander به جای ضمیر انعکاسی استفاده می شود. سپس حرف اضافه و einander به هم متصل می شوند تا یک کلمه واحد را تشکیل بدهند:
- در زبان انگلیسی و فارسی، ضمایری که برای تاکید مورد استفاده قرار می گیرند همان ضمایر انعکاسی هستند؛ مثلا می گوییم: I did it myself (من خودم این کار را کردم.) در زبان آلمانی کلمه selbst و یا کلمه selber (برای گفتگوهای غیر رسمی) به جای ضمایر انعکاسی و برای نشان دادن تاکید استفاده می شوند. شکل این کلمات هیچ وقت تغییر نمی کند و همیشه بدون توجه به موقعیتشان در جمله، تاکید به همراه دارند:
| کلمه آلمانی | تلفظ فارسی | معنی فارسی |
|---|---|---|
| Ich selbst habe es nicht gelesen, aber.. | ایشْ زِبْسْت هابِه اِس نیشْت گِلیسِن، آبا… | من خودم آن را نخوانده‌ام، اما.. |
نکات کلیدی
- ضمایر انعکاسی در زبان آلمانی دو شکل دارند: ضمایر انعکاسی مستقیم و ضمایر انعکاسی غیر مستقیم.
- علاوه بر این ضمایر انعکاسی بعد از عباراتی استفاده می شوند که در آنها ضمیر منعکس کننده فاعل است.
- معمولا در زبان آلمانی به جای کلمه “یکدیگر را ” یا “همدیگر را” از ضمایر انعکاسی استفاده می شود؛ اما einander می تواند به عنوان جایگزین ضمیر انعکاسی در جمله استفاده شود که همیشه بعد از حرف اضافه می آید.
- کلمه Selbst و یا selber برای گفتگوهای غیر رسمی، به جای ضمایر انعکاسی برای تاکید در جمله استفاده می شوند.
سایر آموزشهای گرامر
- فرق ein و eine در زبان آلمانی (با مثال و تلفظ)
- آموزش آرتیکل در زبان آلمانی (به زبان ساده+فیلم آموزشی)
- علامت های اسامی مذکر و مونث در زبان آلمانی
- آموزش ضمیر شخصی و ضمیر اشاره در زبان آلمانی
- آموزش اسم ها، حروف اضافه و صفت اشاره در زبان آلمانی+تلفظ صوتی
- معرفی و دانلود رایگان ۶ کتاب بسیار کاربردی برای یادگیری افعال زبان آلمانی
- آموزش ضمایر شخصی در زبان آلمانی (با فیلم فارسی)
