ضمایر انعکاسی (reflexive pronouns) همان ضمایر مفعولی مثل خودم، خودت، خودش، خودمان، خودتان و خودشان است که بخشی از افعال انعکاسی زبان آلمانی مثل فعل sich waschen (به معنای شستشو) و یا sich setzen (به معنای نشستن) را تشکیل می دهند. فعل انعکاسی به فعلی گفته می شود که فاعل و مفعول در آن یکی هستند و عملکرد فعل به فاعل برمیگردد.
ضمایر انعکاسی در زبان آلمانی به دو شکل هستند: ضمایر انعکاسی مستقیم ( برای مفعول مستقیم) و ضمایر انعکاسی غیر مستقیم (برای مفعول غیر مستقیم).
ضمایر انعکاسی مستقیم | ضمایر انعکاسی غیر مستقیم | معنی |
mich | mir | خودم |
dich | dir | خودت |
sich | sich | خودش |
uns | uns | خودمان |
euch | euch | خودتان |
sich | sich | خودشان |
او اصلاح کرد. |
Er hat sich rasiert. |
تو حمام کردی. |
Du hast dich gebadet. |
اول باید در موردش فکر کنم. |
Ich will es mir zuerst überlegen. |
- توجه داشته باشید که برخلاف زبان انگلیسی، در آلمانی در فرم های مودبانه کلمات از حروف بزرگ استفاده نمی شود.
لطفا بنشینید. |
Setzen Sie sich bitte. |
عجله نکن. |
Nehmen Sie sich ruhig etwas Zeit. |
- ضمایر انعکاسی معمولا اولین فعل جمله را با استثنائات خاصی دنبال می کند:
او از این بابت خوشحال خواهد شد. |
Sie wird sich darüber freuen. |
- اگر جای فعل و فاعل در جمله عوض شود و فاعل ضمی شخصی باشد، ضمیر انعکاسی باید بعد از ضمیر شخصی بیاید:
او از این بابت خوشحال خواهد شد. |
Darüber wird sie sich freuen. |
- اگر جمله از دو بخش یا دو بند تشکیل شده باشد، ضمیر انعکاسی بعد از فاعل بند دوم می آید:
نمی دانم که او از این بابت خوشحال می شود یا نه. |
Ich frage mich, ob sie sich darüber freuen wird. |
- بر خلاف زبان انگلیسی، ضمایر انعکاسی در آلمانی زمانی که منعکس کننده فعل جمله هستند، بعد از حروف اضافه هم استفاده می شوند:
به اندازه کافی برای او پول نداشت. |
Er hatte nicht genug Geld bei sich. |
به اندازه کافی پول ندارید؟ |
Hatten Sie nicht genug Geld bei sich? |
- یکی دیگر از کابردهای ضمایر انعکاسی استفاده آنها به همراه افعال متعدی است که در آن عمل فعل به نفع فاعل انجام می شود. مثلا در زبان فارسی می گوییم: من یک کلاه جدید (برای خودم) خریدم. در فارسی ضمیر انعکاسی همیشه گفته نمی شود.
می خواهم (برای خودم) قهوه درست کنم. |
Ich hole mir einen Kaffee. |
او یک ژاکت جدید (برای خودش) خرید. |
Sie hat sich eine neue Jacke gekauft. |
- معمولا در زبان آلمانی ضمایر انعکاسی در جمله به جای “همدیگر را” استفاده می شوند در حالیکه در زبان انگلیسی از “each other” و در فارسی از “همدیگر را، یکدیگر را” استفاده می کنیم و ممکن است گاهی اوقات هم آنها را در جمله حذف کنیم:
ما هفته گذشته همدیگر را ملاقات کردیم. |
Wir sind uns letzte Woche begegnet. |
- توجه داشته باشید در چنین مواردی کلمه einander (به معنی یکدیگر، همدیگر) که در فرم تغییری نمی کند به جای ضمیر انعکاسی قابل استفاده است:
یا: |
Wir kennen uns scho. |
ما همدیگر را از قبل می شناسیم. |
Wir kennen einander schon. |
- همیشه بعد از حروف اضافه از einander به جای ضمیر انعکاسی استفاده می شود. سپس حرف اضافه و einander به هم متصل می شوند تا یک کلمه واحد را تشکیل بدهند:
آنها با هم صحبت می کردند. |
Sie redeten miteinander. |
- در زبان انگلیسی و فارسی، ضمایری که برای تاکید مورد استفاده قرار می گیرند همان ضمایر انعکاسی هستند؛ مثلا می گوییم: I did it myself (من خودم این کار را کردم.) در زبان آلمانی کلمه selbst و یا کلمه selber (برای گفتگوهای غیر رسمی) به جای ضمایر انعکاسی و برای نشان دادن تاکید استفاده می شوند. شکل این کلمات هیچ وقت تغییر نمی کند و همیشه بدون توجه به موقعیتشان در جمله، تاکید به همراه دارند:
من خودم آن را نخوانده ام اما… |
Ich selbst habe es nicht gelesen, aber.. |
نکات کلیدی
- ضمایر انعکاسی در زبان آلمانی دو شکل دارند: ضمایر انعکاسی مستقیم و ضمایر انعکاسی غیر مستقیم.
- علاوه بر این ضمایر انعکاسی بعد از عباراتی استفاده می شوند که در آنها ضمیر منعکس کننده فاعل است.
- معمولا در زبان آلمانی به جای کلمه “یکدیگر را ” یا “همدیگر را” از ضمایر انعکاسی استفاده می شود؛ اما einander می تواند به عنوان جایگزین ضمیر انعکاسی در جمله استفاده شود که همیشه بعد از حرف اضافه می آید.
- کلمه Selbst و یا selber برای گفتگوهای غیر رسمی، به جای ضمایر انعکاسی برای تاکید در جمله استفاده می شوند.
سایر آموزشهای گرامر
- فرق ein و eine در زبان آلمانی (با مثال و تلفظ)
- آموزش آرتیکل در زبان آلمانی (به زبان ساده+فیلم آموزشی)
- علامت های اسامی مذکر و مونث در زبان آلمانی
- آموزش ضمیر شخصی و ضمیر اشاره در زبان آلمانی
- آموزش اسم ها، حروف اضافه و صفت اشاره در زبان آلمانی+تلفظ صوتی
- معرفی و دانلود رایگان ۶ کتاب بسیار کاربردی برای یادگیری افعال زبان آلمانی
- آموزش ضمایر شخصی در زبان آلمانی (با فیلم فارسی)