باکو مرکز فرهنگی، صنعتی و علمی جمهوری آذربایجان است و به همین خاطر دو چندان اهمیت دارد. این شهر یکی از نفت خیز ترین نقاط جهان است که جاذبه های زیادی در خود جای داده است. طبیعت زیبا، فرهنگ غنی و جاذبه های تاریخی این شهر همواره گردشگران زیادی را به خود جذب میکنند. این شهر ساحلی در کنار دریای خزر قرار دارد و میتوان فرهنگ این شهر را تلفیقی از فرهنگ ایرانی، اسلامی، ترکی و روسی دانست. در این مقاله سعی بر آن است این شهر را به طور کامل به شما معرفی کنیم.
تاریخچه شهر باکو
شهر باکو در ابتدا از قلعه هایی کوچک در کناره ساحل تشکیل شده بود. برای حفاظت از شهر در اطراف آن دیوار کشیده و خندق حفر کرده بودند. در اوایل قرون وسطی، سرزمین باکو بخشی از ناحیه شیروان بود، که تحت فرماندهی ساسانیان قرار داشت و بعدها وقتی آذربایجان به اشغال عرب ها درآمد به این سرزمین که شامل باکو، شماخا، دربنت و دیگر شهرهای آذربایجان بود، بعد از مدتی باکو از یک قلعه کوچک ساحلی به بندر تجاری بزرگ در دریای خزر تبدیل شد.
این شهر بارها مورد حمله روس ها قرار گرفت. در سال ۱۵۰۱، شاه اسماعیل صفوی، باکو را تصرف و آن را جزئی از سرزمین های ایران کرد. از آن جایی که باکو یکی از بزرگ ترین بنادر تجاری در دریای خزر بود از نظر استراتژیک اهمیت خاصی داشت و به همین دلیل روس ها برای به دست آوردن این شهر جنگ های زیادی را ترتیب دادند. در اواسط قرن ۱۸ باکو برای اولین بار در سال ۱۷۹۶ توسط نیروهای روس اشغال شد و در نهایت در سال ۱۸۰۵ کاملا تحت سلطه روسیه درآمد تا اینکه با فروپاشی شوروی، باکو شهری مستقل شد.
آب و هوای باکو
دمای میانگین در باکو در زمانهای مختلف سال به شدت متغیر است. با توجه به رطوبت، هوا بیشتر سال با آب و هوایی معتدل روبهرو است؛ البته به غیر از تابستان و سرمای زمستان. احتمال بارش باران و یا برف در تمام سال کم است.
می خوای کل این سایت توی جیبت باشه؟ توی اپلیکیشن آموزشی چرب زبان، هرررر زبانی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان زبان مدنظرتو مثل بلبل حرف بزن!
جاذبه های گردشگری باکو
۱- قلعهی دختر (Maiden’s Tower)
در مرکز منطقهی ایچری شهر، که با عنوان ارگ باکو نیز شناخته میشود، برجی استوانهای بهارتفاع ۲۹ متر قرار دارد. این برج که برج دختر یا قلعهی دختر نام دارد، بیش از یک هزاره قدمت دارد و قدمت آن به قرنهای هفتم تا دوازدهم میلادی برمیگردد. امروزه این برج، نمادی از محلهی قدیمی شهر است. این بنا، ساختاری بسیار ساده دارد ولی چشمانداز شهر از بالای آن، یکی از منظرههایی است که نباید تماشای آن را ازدست بدهید. پارکها و مکانهای تاریخی زیادی اطراف این برج وجود دارد که باعث شده فضایی دوستداشتنی در اطراف آن شکل بگیرد.
۲- ایچری شهر (Icheri Sheher)
ایچری شهر یا بافت قدیم شهر باکو است. قلعهی دختر، کاخ شروانشاهان و دروازهی مراد در این بافت تاریخی قرار گرفتهاند. از دیگر جاذبههای این محلهی تاریخی میتوان حمامها، مساجد و کاروانسراهای متعدد را نام برد. در قرن پانزدهم میلادی، بعد از زلزلهی ویرانگری که در شهر شماخی، پایتخت سابق آذربایجان رخ داد، سلسلهی پادشاهی شروانشاهان، پایتخت خود را به باکو منتقل کرد. آنها، ایچری شهر را گسترش دادند و دیوارهای دفاعی به آن افزودند. بیشتر مردم شهر در محدودهی دیوارهای این شهر زندگی میکردند تا اینکه در قرن نوزدهم، افزایش درآمدهای نفتی در باکو، باعث پیشرفت روزافزون این شهر شد.
۳- دروازه مراد (Murad’s Gate)
در منطقه قدیم باکو و داخل حصارهای دیوار شهر یکی دیگر از جاذبه های گردشگری باکو قرار گرفته است. دروازه مراد شاید به اندازه سایر جاذبه های گردشگری باکو شناخته شده نباشد اما نمایانگر دوره ای مهم در تاریخ باکو است. در قرن ۱۶ شیروان شاه در جریان جنگ هایی که با پارس ها، ترک ها و روس ها داشت این دروازه را ساخت تا به این ترتیب از شهر محافظت کند.
۴- کانال آبی ونیز کوچک (Mini-Venice)
برای قایق سواری در دل شهر، نیازی به سفر به شهر ونیز ایتالیا نیست. در دل باکو، قسمتی تحت عنوان ونیز کوچک شناخته میشود. در واقع اینجا، بخشی از بلوار باکو محسوب شده و دو جزیره به شمار میرود. به وسیله پرداخت چند منات قادر به قایقسواری خواهید بود. گفتنی است افتتاح کانال به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد. مردم محلی زیادی برای تفریح، مخصوصا بعد از ظهرها، به ونیز کوچک وارد میشوند.
۵- کاخ شیروان شاهی (Palace of The Shirvanshahs)
کاخ شیروان شاهی را به جرات میتوان یکی از مهمترین، بزرگترین و قدیمیترین آثار تاریخی تمام آذربایجان و باکو دانست. معماری این کاخ زیبا، بر اساس معماری شیروان-آبشرون است و در منطقه تاریخی باکو قرار دارد. طراف این کاخ مغازههای زیادی وجود دارند که گشت و گذار در بین آنها نیز به تنهایی میتواند واقعا سرگرم کننده باشد. این کاخ ماسهسنگی که به جا مانده از دوران سلطنت شروانشاهان بر آذربایجان است، جزئیات جالبی دارد از جمله، کندهکاریها و طاقهای سنگی کاخ، دیوانخانه که ساختمان هشتضلعی گنبدی شکل است، مسجد با ورودیهای جداگانه برای زنان، مردان و کارکنان کاخ. اگر علاقه دارید درباره تاریخچه کاخ بیشتر بدانید، راهنمای صوتی انگلیسی زبان هم وجود دارد اما برای استفاده آن باید هزینه بپردازید.
۶- کاخ اسماعیلیه (Ismailiyya Palace)
این کاخ گوتیکی ونیزی عجیب، داستان تلخی دارد. در اوایل قرن بیستم، پسر آقا موسی نق اف، از اشخاص مهم و برجسته در صنعت نفت باکو، فوت کرد. اسم پسر او اسماعیل بود که در اثر بیماری سل درگذشت. آقا موسی یک معمار سرشناس لهستانی به نام Jozef Plosko را استخدام کرد تا به یاد پسرش، ساختمانی را طراحی کند؛ این بنا در سال ۱۹۱۳ افتتاح شد. او هزینه ساخت این پروژه را تامین و سپس آن را به انجمن خیریه مسلمان اهدا کرد. این بنا به سالنجلسات و اجتماعات انجمن تبدیل شده بود و امروزه آکادمی ملی علوم آذربایجان در کاخ اسماعیلیه مستقر است.
۷- کاخ خوشبختی (Palace of Happiness)
کاخ خوشبختی که امروزه با نام کاخ ثبت ازدواج نیز شناخته میشود، ترکیبی از زیبایی با داستان عاشقانه و اندوه بسیار است. مرتضی مختار اف ساختمانی ساخت که دقیقا شکل بنایی بود که همسرش در فرانسه دیده و پسندیده بود. در سال ۱۹۱۲، مرتضی معشوقه خود را با کاخ نئوگوتیکی بزرگی شگفتزده کرد؛ این ساختمان یکی دیگر از شاهکارهای Jozef Plosko است. آنها ۸ سال به شادی کنار هم در این کاخ زندگی کردند، تا اینکه بلشویکیها در سال ۱۹۲۰ وارد شدند. او به افسران بلشویک شلیک کرد و سپس خودش را کشت. آنها نیز همسرش را زندانی کردند.
۸- سالن تئاتر اپرا و باله (Opera Və Balet Teatrı)
باکو قبل از شوروی و زمان کشف اولین چاه نفت، ثروتمند بود و بهترین معماران اروپایی روز آن دوران را جذب کرد. این سالن تئاتر توسط Nikolai Bayev طراحی و در سال ۱۹۱۱ افتتاح شد. امروزه شما میتوانید در این سالن اجراهای خیرهکننده را شاهد باشید یا از معماری هنر نوی باشکوه آن لذت ببرید.
۹- میدان فانتین (Fəvvarələr Meydanı)
این میدان یکی از مکان های دیدنی باکو و پر از رستورانها و کافههای روباز است. شبها هم فوارههای نورپردازی شده جلوه زیبایی به میدان میدهند. بعد از یک روز طولانی گردش و پیادهروی در شهر میتوانید شبها در این میدان استراحت کنید و کباب آذری میل کنید و به فروشگاههای محلی اطراف سر بزنید و خرید کنید و در آخر هم خودتان را به چای مهمان کنید. اگر همراه با فرزندانتان سفر میکنید میدان فانتین بهترین جا برای بازی و سرگرمی بچههاست. در ضمن موزه نظامی گنجوی در نزدیکی این میدان است که نمای آن با مجسمههای زیبا تزئین شده که سوژههای زیادی در اختیار علاقهمندان عکاسی میگذارد.
۱۰- موزه فرش باکو (Azerbaijan Carpet Museum)
این موزه در بنایی بزرگ و زیبا قرار دارد که طراحی آن بسیار جالب است. این بنا بهشکل فرشی لولهشده طراحی شده است. البته این موزه بهغیر از فرش، بخشهای مختلفی هم دارد؛ مثلا لباسهای سنتی مناطق مختلف آذربایجان که هنوز هم اهالی آن منطقه، این لباسها را برای بعضی از رویدادهای خاص مثل شرکت در مراسم عروسی میپوشند، در این موزه بهنمایش درآمده است.
به صورت کلی حدود پنج هزار فرش در این موزه وجود دارد که برخی از آنها دارای قدمت ۵۰ ساله هستند. برای بازدید کامل از آن باید حدود دو تا سه ساعت وقت در نظر بگیرید.
۱۱- یانار داغ (Yanar Dag)
یانار داغ یا کوه سوزان، شعلهی آتش دائمی است که بسیار بزرگتر از آتش آتشگاه است و طول آن به ده متر میرسد و از دههی ۱۹۵۰ درحال سوختن است. دلیل وجود شعله در یانار داغ، وجود لایههایی از گاز طبیعی است که در دل یانار داغ وجود دارد. این کوه در تمام روزهای سال در طول شبانهروز روشن است و خاموش نمیشود. حتی بارش باران هم باعث خاموش شدن شعلههای این کوه نشده است .
۱۲- برجهای شعله (Flame Towers)
برجهای شعله، مجموعهای از سه برج است که در مرکز شهر باکو قرار دارند. این سه برج بهشکل شعلهی آتش طراحی شدهاند. هویت کشور آذربایجان با آتش گره خورده است. ارتفاع بلندترین برج به ۱۸۲ متر میرسد. بعد از غروب آفتاب و با تاریک شدن هوا، برج شعله با نمایشی خیرهکننده، روشن میشود. برجهای شعله، نمادی از باکوی مدرن است. این برجها در تپهای مشرف به شهر قرار دارند؛ بنابراین هر جایی از شهر که باشید میتوانید منظرهی زیبایی از برجها را ببینید. آتش، سمبل ملی آذربایجان است. بههمیندلیل این برجها بهرنگ شعلههای آتش و رنگ پرچم آذربایجان نورپردازی شدهاند.
فرهنگ مردم باکو
۱- نوروز به عنوان جشنی ملی و دینی در کشور آذربایجان مانند ایران و برخی از کشورهای منطقه، همچون سنتی دیرینه در آغاز بهار جشن گرفته می شد.
۲- فرهنگ مردم جمهوری آذربایجان بنا به موقعیت جغرافیایی و میراث تاریخی متأثر از فرهنگهای مختلف منطقه قفقاز و خاورمیانه از جمله فرهنگهای ایرانی، ترکی، روسی و اسلامی است. در سال ۲۰۰۹ باکو از طرف سازمان یونسکو به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شد و امروزه فرهنگ غربی به شدت روی این کشور تاثیر گذاشته است.
۳- با اینکه اکثریت مردم آذربایجان مسلمان شیعه هستند، اما دولتی کاملا سکولار دارد و افراد غیرمذهبی و بیدین نیز در این کشور آزادانه زندگی میکنند. این موضوع نه تنها در شهرهای بزرگ، بلکه در روستاهای کوچک نیز به چشم میخورد. پرسوجو در عقاید مردم به شدت نکوهیده است و به غیر از اماکن مذهبی، نباید اعتقادات را نشان داد.
۴- آتش سمبل کشور جمهوری آذربایجان است. از برج های شعله ور باکو گرفته تا آتشکده زرتشتی، کوه سوزان یانارداگ Yanardag تا آبهای سوزان یانار بولاگ Yanar Bulag از مراکز دیدنی باکو، نشان از مهم بودن و نمادین بودن آتش می باشد.
معروف ترین غذاهای باکو
۱- ساج (saj)
ساج هم یک غذای گوشتی است که به همراه سبزیجات تازه و ادویه های معطر پخته می شود. پایه اصلی این غذا از گوشت بره است، ممکن است از گوشت چرخ کرده نیز برای تهیه این غذا استفاده شود. ساج یک سینی زیباست که با استفاده از مواد تشکیل دهنده این غذا تکمیل شده و ظاهر زیبایی به خود می گیرد. این غذا را با نان لواش سرو می کنند.
۲- لاوانجی (lavangi)
در واقع للاوانجی مواد خاصی است که درون شکم مرغ قرار می گیرد. این مواد در اغلب موارد شامل کشمش، گردو، گوجه سبزهای ترش، سبزیجات تازه و آلو است. در این نوع غذا نیز از انواع مغزها و آجیل ها برای تهیه محتویات درون مرغ استفاده می شود، اما طبخ کلی این غذا همان طبخ ویژه ای است که در ایران و سایر کشورهای خاورمیانه اجرا می شود.
۳- شاه پیلاف (Shah-pilaf)
شاه پیلاف یک پلوی معروف آذری است که با استفاده از برنج، آجیل و میوه های خشک سرو می گردد. شاه پیلاف یکی از عجیب ترین غذاهای آذری است و تقریبا می توان گفت صرفا در این کشور طبخ می شود و می توان از آن به عنوان اصیل ترین پلوی آذری نام برد. ممکن است همراه آن کباب یا گوشت و مرغ سرو شود که در این صورت شاه پیلاف نام دارد، اما شکل ساده آن همان برنج پخته، آجیل ها و میوه های خشک بر روی یک ته دیگ چند لایه از نان است که به آن پیلاف گفته می شود.
۴- قطاب (Qutab)
آذری ها برای تهیه قطاب مقداری خمیر پایه آماده می کنند و بعد از ورز دادن، درون این خمیر را با مواد خوشمزه ای همچون گوشت، پنیر و سبزیجات پر می کنند. سپس یک لایه خمیر دیگر روی مواد گذاشته و با ادویه هایی همچون سماق، رازیانه و … آن را معطر می کنند و بعد از پختن در تنورها، روی آن کره ذوب شده می ریزند. این غذا که شباهت بسیار زیادی به پیتزاهای اولیه در ایتالیا دارد، یک پیشنهاد ویژه برای مسافران باکو است.
۵- بالیق
بالیق همان ماهی شکم پر و گریل شده ای است که در ایران با عنوان ماهی گریل یا ماهی شکم پر شناخته می شود. وجه تفاوت این ماهی با اغلب ماهی هایی که در ایران گریل می شود این است که مایه اولیه ای که ماهی در دورن آن قرار می گیرد کاملا ترش است و می توان گفت این ماهی یک طعم ترش و تقریبا ملس دارد. بنابراین می توان گفت هر چقدر هم که غذاهای آذری با غذاهای ایرانی شباهت داشته باشند باز هم وجه تمایزهایی مشاهده می شود که شما را به سرو یک غذای مشابه ترغیب می کند.
باکو شهری کم ارتفاع و وسیع
باکو در میان پایتخت های دنیا لقب “کم ارتفاع ترین پایتخت” را دارد. شهر باکو در حقیقت ۲۸ متر پایین تر از سطح دریا واقع شده است و به همین خاطر توانسته لقب پهناورترین پایتخت دنیا که در ارتفاع پایین تر از سطح دریاست را نیز از آنِ خود کند.
حتما دانلود کنید: دانلود رایگان کتاب انگلیسی در سفر
پرچم بلند آذربایجان در باکو
پرچم آذربایجان در ارتفاع ۱۶۲ متری نصب شده است و خود پرچم هم ۷۰ متر در ۳۵ متر است و در زمان های طوفانی مجبور می شوند که آن را تا نصف ارتفاع گفته شده پایین بیاورند. تا چند سال قبل در واقع بلندترین پرچم جهان محسوب می شده است، اما بعد به رتبه دوم افول پیدا کرد. امروزه پرچم دوشنبه در تاجیکستان رتبه اول را در این زمینه دارد. پرچم آذربایجان در یک میدان بزرگ در باکو که معمولا جشن های عمومی در آن برگزار می شود، افراشته شده است و از کنار سواحل باکو به خوبی دیده می شود.
یک ویدیوی بی نظیر از باکو
حرف اخر
مرکز تاریخی باکو گذشته پر فراز و نشیب خود را از ریشه های خود به عنوان یک پایتخت پارسی ، از طریق رونق نفت تا اشغال شوروی آشکار می کند. این شهر قدیمی پیچ و خم کوچه ها ، مساجد ، بناهای تاریخی و بقایای استحکامات از جمله کاخ شیروانشاهان و برج دوشیزه است که اکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. بیش از یک مکان تاریخی ، این شهر میزبان هنرهای پر جنب و جوش و فعالیت های فرهنگی و همچنین یک بخش تجاری مدرن شلوغ است. شما میتوانید در این شهر تلفیق هنر، خلاقیت، اصالت و مدرنیته را ببینید.