عنوان این بخش از آموزش های کاربردی سایت چرب زبان ۴۰۰ تا از لغات، عبارات و اصطلاحات کاربردی زبان کردی که در مکالمات پایه ای روزمره ترکی بسیااار رایج و مفید هستند، با ترجمه فارسی آنها می باشد. امیدواریم این لغات و عبارات پرکاربرد را بیاموزید و خیلی راحت و روان آنها را تلفظ نمایید.
بروزرسانی 2025 ! تمام صفحه با کمک هموطنان کرد و منابع تکمیلی بازنویسی و اشکالات رفع شده و با دقت تمام ویرایش گردید. باز هم اگر اشکالی مشاهده فرمودین در بخش نظرات مطرح کنید یا اشکالات را در ایمیل ما که پایین همین صفحه است ارسال کنید
کردهای عزیز و دوست داشتنی …
مردم کرد زبان، آداب و رسوم خاص خود را دارند و فرهنگ آنها ریشه در فرهنگ باستانی دارد. کلمه کُرد در زبان فارسی به معنای دلیر و پهلوان می باشد. ویژگی های خاص گویش های متنوع زبان کردی باعث متمایز شدن این گویش ها از یکدیگر شده است.
اورامی، گوران و زازا، سورانی و کُرمانجی. کردها به میهن دوستی و مهمان نوازی معروفند و اگر شما مسیرتان به یکی از شهرهای کرد زبان کشورمان بیافتد حتماً این خصلت آنها را به عینه مشاهده خواهید کرد. اما آنچه که در این مطلب به شما می آموزیم، شما را در بیان منظور خود به این مردمان غیور و دلاور یاری خواهد نمود.
همچنین بخوانید: بهترین و سریع ترین روش یادگیری زبان کردی
در ابتدا بهتر است با ماه های سال به زبان کردی آشنا شوید. در جدول زیر اسامی ماه های سال به دو گویش سورانی و کرمانجی که از گویش های معروف زبان کردی هستند آورده شده است که در واقع جدولی از ماههای سال و روزها به زبان کردی (گویش سورانی و کرمانجی) با ترجمه فارسی ارائه شده که بر اساس منابع معتبر و رایج تنظیم شده تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری بشه. این جدول با دقت زیادی و با دریافت نظرات کردهای عزیز، نسبت به گویش‌های سورانی (مرکز کردستان عراق و ایران) و کرمانجی (شمال کردستان ترکیه و ایران) تهیه شده:
| شماره | ماههای سال (فارسی) | گویش سورانی | گویش کرمانجی |
|---|---|---|---|
| ۱ | فروردین | خاکەڵێوە (Khakelêwe) | نیسان (Nîsan) |
| ۲ | اردیبهشت | گولان (Gulan) | گوڵان (Gulan) |
| ۳ | خرداد | جۆزەردان (Jozardan) | حەزیران (Hezîran) |
| ۴ | تیر | پووشپەڕ (Pushper) | تەمموز (Temmuz) |
| ۵ | مرداد | گەلاوێژ (Gelawêj) | تەباخ (Tebax) |
| ۶ | شهریور | خەرمانان (Kharmanan) | ئەیلوول (Eylûl) |
| ۷ | مهر | ڕەزبەر (Rezber) | كوتان (Kewçêr) |
| ۸ | آبان | خەزەڵوەر (Khazelwer) | سەرماوەز (Sermawez) |
| ۹ | آذر | سەرماوەز (Sermawez) | كانونی یەكەم (Kanûna Yekem) |
| ۱۰ | دی | بەفرانبار (Befranbar) | چیلە (Çile) |
| ۱۱ | بهمن | ڕێبەندان (Rêbendan) | شوبات (Şubat) |
| ۱۲ | اسفند | ڕەشەمە (Resheme) | ئادار (Adar) |
روزها به زبان کردی (سورانی و کرمانجی):
| روز (فارسی) | گویش سورانی | گویش کرمانجی |
|---|---|---|
| شنبه | شەممە (Shamme) | Şemî |
| یک‌شنبه | یەکشەممە (Yekshamme) | Yekşem |
| دوشنبه | دووشەممە (Dushamme) | Duşem |
| سه‌شنبه | سێشەممە (Sêshamme) | Sêşem |
| چهارشنبه | چوارشەممە (Chwarshamme) | Çarşem |
| پنج‌شنبه | پێنجشەممە (Pênjshamme) | Pêncşem |
| جمعه | هەینی (Heynî) | Înî |
توضیحات و نکات:
- گویش سورانی: اسامی اصلاح‌شده بر اساس تلفظ رایج در مناطق کردنشین ایران (مثل مهاباد و سنندج) و کردستان عراق تنظیم شده. مثلاً “خه زه لودر” به “خەزەڵوەر” تغییر کرد که درست‌تره.
- گویش کرمانجی: اسامی با توجه به استاندارد رایج در کردستان ترکیه و شمال ایران (مثل ماکو و ارومیه) به‌روز شده. مثلاً “جو وتمه” به “كوتان” اصلاح شد که دقیق‌تره.
- اشتباهات قبلی: بعضی اسامی مثل “نیلوون” یا “مژدار” جابجا بودن یا با تلفظ محلی اشتباه شده بودن که حالا درست شدن.
- ترفند: برای یادگیری، هر روز یه اسم رو با تلفظ بلند تکرار کن و با تقویم فارسی مطابقت بده تا ملکه ذهنت بشه.
فایل pdf اسامی ماههای سال به زبان کردی
فایل pdf اسامی ماههای سالمیخوای کردی رو حرفه ای، در کوتاه ترین زمان یاد بگیری؟ اونم کردی سورانی. فقط کتاب زیر رو تهیه کن
در جدول زیر می توانید لیست کلمات پر کاربرد به زبان کردی را مطالعه کنید، در واقع این بخش شامل جدولی اصلاح‌شده (با کمک هم میهنان عزیز و بامعرفت کردم) از واژه‌ها به زبان کردی (گویش سورانی و کرمانجی) با ترجمه فارسی ارائه شده که بر اساس منابع معتبر و تلفظ‌های رایج تنظیم شده تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری بشه:
| شماره | واژه به فارسی | گویش سورانی | گویش کرمانجی |
|---|---|---|---|
| ۱ | لب | لێو (Lêw) | Lênv |
| ۲ | چهره | دەموچاو (Demûçaw) | Rû |
| ۳ | موهای جلوی سر | پەرچە (Perçe) | Por |
| ۴ | شکم | زگ (Zig) | Zik |
| ۵ | سر | سەر (Ser) | Ser |
| ۶ | پا – ساق | قاچ (Qaç) | Ling |
| ۷ | سبیل | سمێڵ (Smêł) | Simêl |
| ۸ | موها | قژ (Qij) | Por |
| ۹ | برادر | برا (Bra) | Birader |
| ۱۰ | خواهر | خوشک (Xuşk) | Xwîşk |
| ۱۱ | پسرعمو/دخترعمو | پورت (Purt) | Pismam/Xalêm |
| ۱۲ | پدرزن/مادرزن | خەزوور (Xezûr) | Xezûr |
| ۱۳ | شوهر | مێرد (Mêrd) | Mêr |
| ۱۴ | شرور | لەچەر (Leçer) | Xerabkar |
| ۱۵ | ریشخند | گەپ (Gep) | Tinaz |
| ۱۶ | لجاجت | سەرپێچی (Serpêçî) | Serhişkî |
| ۱۷ | پرحرف – وراج | زۆربڵێ (Zorbłê) | Zêdeaxaftin |
| ۱۸ | غیبت | قسەی پشت (Qsey Puşt) | Qisepeş |
| ۱۹ | زبان‌بازی | زمانەباز (Zimanebaz) | Zimanfiroş |
| ۲۰ | مغرور | خۆبەزلزان (Xobezłzan) | Pozbilind |
| ۲۱ | یکدنده | سەرشێت (Serşêt) | Yekserî |
| ۲۲ | کینه‌توز | کینەدار (Kînedar) | Kîndar |
| ۲۳ | مفت‌گو | قسەبەفەرمی (Qsebefermi) | Bêqîmetaxaftin |
| ۲۴ | چانه‌زنی | قسەزان (Qsezan) | Çeneger |
| ۲۵ | بی‌دست‌وپا – بی‌بخار | بێدەسووپا (Bêdesûpa) | Bêdestûpa |
| ۲۶ | آشفتگی | شڵژاو (Şłjaw) | Tevlihev |
| ۲۷ | خار و خاشاک | کەرگە (Kerge) | Çiqilûçop |
| ۲۸ | کلک‌بازی | فێڵبازی (Fêłbazî) | Xapandin |
| ۲۹ | گاو ماده | مانگا (Manga) | Çêl |
| ۳۰ | سگ ماده | کەرگە (Kerge) | Kûçika |
| ۳۱ | سگ | سەگ (Seg) | Kûçik |
| ۳۲ | احشام | ئاژەڵ (Ajêł) | Ajel |
| ۳۳ | بره | بەرگە (Berge) | Berx |
| ۳۴ | روزنه | کون (Kun) | Kun |
| ۳۵ | دو عطسه پشت سر هم | پشپش (Pişpiş) | Dupeşpeş |
| ۳۶ | سرفه | کۆکە (Koke) | Kuxik |
| ۳۷ | عطسه | پشو (Pişu) | Pişk |
| ۳۸ | سکسکه | کسکە (Kiske) | Qîjik |
| ۳۹ | سکوت | بێدەنگی (Bêdengî) | Bêdengî |
| ۴۰ | ظرفیت | گەورەیی (Gewreyî) | Kapasîte |
توضیحات و نکات:
- اصلاحات: برخی واژه‌ها مثل “لچ” به “لێو”، “صباح” به “دەموچاو” و “گی یه” به “زگ” تغییر کردن تا با تلفظ و معنی درست‌تر سورانی و کرمانجی همخونی داشته باشن.
- گویش‌ها: سورانی بیشتر تو کردستان ایران و عراق رایجه، و کرمانجی تو شمال کردستان و ترکیه. مثلاً “لب” تو سورانی “لێو” و تو کرمانجی “Lênv”ه.
- ترفند یادگیری: هر روز ۵ واژه رو با یه جمله ساده کردی تمرین کن، مثلاً “سەرم ساردە” (سرم سرده) تا هم واژه یاد بگیری هم کاربردش.
- دقت: بعضی واژه‌ها تو جدول اولیه مثل “برانگ” به “برا” یا “خو ویشک” به “خوشک” اصلاح شدن که استانداردترن.
کلمات کاربردی تر و رایج تر (ادامه جدول بالا)
| شماره | واژه به فارسی | گویش سورانی | گویش کرمانجی |
|---|---|---|---|
| 41 | خلوت | چۆڵ (Çoł) | Vala |
| 42 | دوباره | دووبارە (Dûbare) | Dîsa |
| 43 | نفس | هەناسە (Henase) | Hinas |
| 44 | زیاد | زۆر (Zor) | Gelek |
| 45 | فراوان | زۆربەی (Zorbey) | Pirrjimar |
| 46 | لباس | جل (Cil) | Cil |
| 47 | پارچه | پارچە (Parçe) | Parçe |
| 48 | آماده و سرحال | چالاک (Çalak) | Çalak |
| 49 | آغوش | باگە (Bage) | Hembêz |
| 50 | گل و لای | لەنجە (Lenje) | Herî |
| 51 | احوالپرسی | حالپرسی (Hałpersî) | Halpêrsî |
| 52 | زنده بماند | بژیت (Bjît) | Bijî |
| 53 | سر و صدا | دەنگ (Deng) | Deng |
| 54 | استفراغ | قسەوە (Qsewe) | Qîjîn |
| 55 | استفراغ | قی (Qî) | Qîjîn |
| 56 | گرفته – ناراحت | مەغموم (Mexmûm) | xemgîn |
| 57 | فرار | رەو (Rew) | Rev |
| 58 | دسته‌جمعی | کۆمەڵ (Komel) | Komelî |
| 59 | خرد | وردە (Werde) | Hûr |
| 60 | آب باریکه | نیمچە (Nîmçe) | Avçîk |
| 61 | تبعیض | جیاوازی (Cyawazî) | Cudahî |
| 62 | چاله‌چوله | چاڵ (Çał) | Çal |
| 63 | آب گل‌آلود | لێشاو (Lêşaw) | Avêşa |
| 64 | پاک‌کن | خاوێنەر (Xawêner) | Paqijker |
| 65 | پاره‌شده | دڕاو (Diraw) | Çirî |
| 66 | رنجیده | تەزیاو (Tezyaw) | Êşî |
| 67 | دردسر | کێشە (Kêşe) | Problem |
| 68 | جنجال | شەڕ (Şer) | Şer |
| 69 | جا | شوێن (Şwên) | Cih |
| 70 | قوت | هێز (Hêz) | Hêz |
| 71 | لب و لوچه | لێو و دەم (Lêw û Dem) | Lênv û Dev |
| 72 | کاری به سر دیگران آوردن | دەرد (Derd) | Derd |
| 73 | تحریک کردن | هاندان (Handan) | Teşwîq |
| 74 | آبرو بردن | شەرمەزاری (Şermezarî) | Şermezarî |
| 75 | محکم | قایم (Qayim) | Qewî |
| 76 | مقداری | کەمێک (Kemêk) | Hindik |
| 77 | کنار | لای (Lay) | Alî |
| 78 | بسته | بەستە (Beste) | Girtî |
| 79 | خسته‌شده | ماندوو (Mandû) | Westî |
| 80 | خراب‌شده | خەراب (Xerab) | Xerab |
| 81 | خسیس | چنگورە (Çengore) | Çengor |
| 82 | طناب | حەبل (Hebl) | Ben |
| 83 | پرنشده یا نصفه | نیمچە (Nîmçe) | Nîvî |
| 84 | بیماری واگیر | پەت (Pet) | Nexweşîya Veguhêz |
| 85 | چشمی که پلک‌ها روی هم | چاوپۆش (Çawpoş) | Çavteng |
| 86 | عصر | ئێوارە (Êware) | Êvar |
| 87 | بد، کثیف، نجس | پیس (Pîs) | Pîs |
| 88 | هوشیار | وریا (Werya) | Hişyar |
| 89 | به خود لرزیدن | لەرزین (Lerzîn) | Lerizîn |
| 90 | چرت | خەوتنەوە (Xewtnewe) | Xewn |
| 91 | چرت | کەرگە (Kerge) | Çewt |
| 92 | جستجو | گەڕان (Gerran) | Lêgerîn |
| 93 | طرفداری | لایەنگری (Layengirî) | Alîgirî |
| 94 | بلا | بەڵا (Beła) | Bela |
| 95 | بگو مگو | قسەوقسە (Qsewqse) | Gotûbêjî |
| 96 | بی‌نظم | شلوق (Şloq) | Bêrêkûpêk |
| 97 | بچه مظلوم | منداڵی بێتاوان (Mendałî Bêtawan) | Zarokê Bêguneh |
| 98 | مشتری | کڕیار (Kirryar) | Kirrî |
| 99 | اینجا | ئێرە (Êre) | Vir |
| 100 | هندوانه | شەمامە (Şemame) | Şemî |
| 101 | هسته، دانه | دەنکە (Denke) | Danik |
| 102 | مشت | مشت (Muşt) | Mûşt |
| 103 | سیلی | شەپە (Şepe) | Şaplak |
| 104 | نشست کردن | دانیشتن (Daniştn) | Rûniştin |
| 105 | درخت | دار (Dar) | Dar |
| 106 | درختچه خاردار | دەرگە (Derge) | Dara Biçîk |
| 107 | گیاه واحد | گیا (Gya) | Giha |
| 108 | می‌شناسی | دەناسیت (Denasît) | Nas dikî |
| 109 | بعد | دوایی (Dwayî) | Paşê |
| 110 | دست | دەست (Dest) | Dest |
| 111 | کوتاه‌قد | کورتەباڵ (Kurtebał) | Kurtik |
| 112 | پرحرف | زۆر قسە (Zor Qse) | Gelekaxaftin |
| 113 | کهنه | کۆنە (Kone) | Kevin |
| 114 | قاشق | کەوچک (Kewçk) | Kevçî |
| 115 | پیدا | دۆزینەوە (Dozînewe) | Dîtin |
| 116 | آقا | کاکە (Kake) | Kak |
| 117 | اوضاع و احوال | حال (Hał) | Hal |
| 118 | واقعاً | بەڕاستی (Berastî) | Bi rastî |
| 119 | مشغول | سەرقاڵ (Serqał) | Mijûl |
| 120 | خوب | باش (Baş) | Baş |
| 121 | بد | خراپ (Xrap) | Xerab |
| 122 | پدر | باوک (Bawk) | Bav |
| 123 | مادر | دایک (Dayk) | Dê |
| 124 | سلامت | سڵاو (Sław) | Silav |
| 125 | محترم | بەڕێز (Berêz) | Rêzdar |
| 126 | بدون | بێ (Bê) | Bê |
| 127 | مشکل | کێشە (Kêşe) | Pirsgirêk |
| 128 | تمام | تەواو (Tewaw) | Temam |
| 129 | به آن | بۆ ئەو (Bo Ew) | Ji wê |
| 130 | نیست | نییە (Nîye) | Tune |
| 131 | مطمئناً | بە دڵنیایی (Be Dełnyayî) | Bi teqez |
| 132 | می‌توانی | دەتوانیت (Detwanît) | Dikare |
| 133 | سعی | هەوڵ (Hewł) | Hewldan |
| 134 | خودت | خۆت (Xot) | Xwe |
| 135 | مهم | گرنگ (Girng) | Girîng |
| 136 | فراموش | لەبیرکردن (Lebîrkirdn) | Ji bîr kirin |
| 137 | انسان | مرۆڤ (Mrov) | Mirov |
| 138 | فهمیده | تێگەیشتوو (Têgeyştû) | Fêmkirî |
| 139 | اشکال | کێشە (Kêşe) | Xeletî |
| 140 | مگر | مەگەر (Meger) | Heger |
| 141 | تقاضا | داوا (Dawa) | Daxwaz |
| 142 | بخشش | لێبوردن (Lêburdn) | Lêborîn |
| 143 | ندارد | نییە (Nîye) | Nîne |
| 144 | ندارم | نییەم (Nîyem) | Nînim |
| 145 | تو رو خدا | بە خودا (Be Xuda) | Ji Xwedê re |
| 146 | از تو | لێت (Lêt) | Ji te |
| 147 | جانمی | گیانەکەم (Gyanekem) | Canê min |
| 148 | چشممی | چاوەکەم (Çawekem) | Çavê min |
| 149 | نفسمی | هەناسەکەم (Henasekem) | Hinasê min |
| 150 | مواظب | چاودێری (Çawdêrî) | Parastin |
| 151 | خسته | ماندوو (Mandû) | Westî |
| 152 | باش | باش بێ (Baş Bê) | Bibe |
| 153 | نسل، نژاد | توخم (Toxm) | Tov |
| 154 | ترقه | تەقە (Teqe) | Teqe |
| 155 | پوست | پێست (Pêst) | Çerm |
| 156 | کشتی | کەشتی (Keştî) | Keştî |
| 157 | دارای بدن قوی و زورمند | پیاوەتی (Pyawetî) | Zora |
| 158 | پارچه مندرس و پاره | تیتە (Tîte) | Çirî |
| 159 | تارهای پشم پیچیده | تەسک (Tesk) | Tevn |
| 160 | حد و انتهای چیزی | کۆتایی (Kotayî) | Dawî |
| 161 | اکنون | ئێستا (Êsta) | Niha |
| 162 | سرازیر شدن | ژاوە (Jawe) | Rijandin |
| 163 | خسته | ماندوو (Mandû) | Westî |
| 164 | پاک کردن و لای‌روبی جوی | پاککردنەوە (Pakkirdnewe) | Paqijkirin |
| 165 | مزرعه | مزرە (Mzre) | Mezra |
| 166 | جرعه‌ای آب – آب کم | چۆر (Çor) | Çûr |
| 167 | غمگسار | خەمخۆر (Xemxor) | Xemgîn |
| 168 | قلبم | دڵەکەم (Dłekem) | Dilê min |
| 169 | تپش قلب | لێدانی دڵ (Lêdanî Dł) | Lêdana dil |
| 170 | مشاجره | شەڕ (Şer) | Pevçûn |
| 171 | به | بە (Be) | Bi |
| 172 | تمارض | خۆدەردان (Xoderdan) | Xwederdan |
| 173 | مسموم | ژەهراو (Jehraw) | Jehravî |
| 174 | وگرنه | وەرنە (Werne) | Wernexwe |
| 175 | نشانه، علامت | نیشانە (Nîşane) | Nîşan |
| 176 | لاغر، بی‌حال | کز (Kz) | Lawaz |
| 177 | دیشب | دوێنێ شەو (Dwênê Şew) | Duşev |
| 178 | زیرک، دانا | زانا (Zana) | Zana |
| 179 | ریا، تملق | ریا (Rya) | Rûreşî |
| 180 | مادرزادی | زگماکی (Zigmakî) | Zikmakî |
| 181 | لیاقت، عرضه | شایستە (Şayiste) | Layîq |
| 182 | دختر باهوش | کچە زانا (Kçe Zana) | Keçika Zîrek |
| 183 | دختر باهوش | کچە زیرەک (Kçe Zîrek) | Keçika Jîr |
| 184 | احتضار | مردن (Mrdn) | Mirin |
| 185 | نتیجه کار | ئەنجام (Encam) | Encam |
| 186 | سبد بزرگ | سەبەتە (Sebete) | Selik |
| 187 | سو، طرف | سوو (Sû) | Alî |
| 188 | قوت، رمندە | هێز (Hêz) | Hêz |
| 189 | شبگیر | شەوگیر (Şewgîr) | Şevgirtî |
| 190 | آبیاری درختان | ئاودان (Awdan) | Avdan |
| 191 | نامرتب | شلوق (Şloq) | Tevlihev |
| 192 | نامرتب | تیکەلە (Tîkele) | Bêrêk |
| 193 | طناب پنبه‌ای | شریتی (Şrîtî) | Benê Pembû |
| 194 | رقیق | شل (Şl) | Şil |
| 195 | درشت‌اندام | گەورە (Gewre) | Mezin |
| 196 | راست | ڕاست (Rast) | Rast |
| 197 | چپ | چەپ (Çep) | Çep |
| 198 | زاویه، گوشه | گۆشە (Goşe) | Goşe |
| 199 | لاقید و بی‌غم | بێخەم (Bêxem) | Bêxem |
| 200 | زورگو | زۆردار (Zordar) | Zordar |
همچنین بخوانید: ۳۰ تا از جملات عاشقانه زیبا به زبان کردی (بامعنای فارسی)
میخوای کردی رو حرفه ای، در کوتاه ترین زمان یاد بگیری؟ اونم کردی سورانی. فقط کتاب زیر رو تهیه کن
فعل های پرکاربرد و رایج ترکی
در زیر جدولی اصلاح‌شده از واژه‌ها و عبارات به زبان کردی (گویش سورانی و کرمانجی) با ترجمه فارسی ارائه شده است. این موارد با دقت بررسی و با تلفظ‌ها و معانی رایج در هر دو گویش اصلاح شده‌اند تا بدون اشکال باشن:
| شماره | واژه به فارسی | گویش سورانی | گویش کرمانجی |
|---|---|---|---|
| 1 | پوستم کنده شد | پێستم کەندرا (Pêstim Kendira) | Çermê min hate kişandin |
| 2 | روبرو شدن | تۆشبوون (Toşbûn) | Rastî hatin |
| 3 | در هم فرو بردن | تێکەڵ کردن (Têkel Kirdin) | Tevlihev kirin |
| 4 | از خواب پریدن | تێک را بوون (Têk Rabûn) | Ji xewê şiyar bûn |
| 5 | برای آزار کسی قیام کردن | دەنگ لێ هەڵماڵین (Deng Lê Hełmałîn) | Ji bo êşandinê rabûn |
| 6 | تو را می‌بخشم | دەتبخششم (Detbaxşim) | Ez te efû dikim |
| 7 | خسته شده‌ام | ماندووم (Mandûm) | Ez westiyam |
| 8 | نادر و کمیاب شده | کەم‌یاب بووە (Kemyab Bûwe) | Kêm û nadir bû |
| 9 | به دنبال | بەدوای (Bedway) | Li pey |
| 10 | چکیدن آب از چیزی | چۆڕانەوە (Çoranewe) | Avê rijandin |
| 11 | سازش کردن | سازانەوە (Sazanewe) | Lihevhatin |
| 12 | الهام شد | چەقی (Çeqî) | Îlham hat |
| 13 | مسموم کردن | ژەهراو کردن (Jehraw Kirdin) | Jehrî kirin |
| 14 | به خوردش بده | دەرخۆاردی دە (Derxwardî De) | Bide xwarin |
| 15 | عصبانی شد، از جا در رفت | تۆڕە بوو (Tore Bû) | Hêrs bû |
| 16 | بیرون آوردن، تربیت کردن | دەرهێنان (Derehênan) | Derxistin |
| 17 | صرفه‌جویی کردن | دەست پاراستن (Dest Parastn) | Teserûf kirin |
| 18 | به فریادم برس | دە فریام بکەوە (De Fryam Bikewe) | Alîkariya min bike |
| 19 | فرصت نمی‌کنم | کاتم نییە (Katm Nîye) | Wextê min tune |
| 20 | از اسب فرود آمدن | داکەوتن (Dakewtn) | Ji hespê daketin |
| 21 | تنبل و سست شدن | داکەوتن (Dakewtn) | Tembel bûn |
| 22 | پیدا بود | دیار بوو (Dyar Bû) | Diyar bû |
| 23 | رمیدن | رەوەنەوە (Rewenewe) | Revîn |
| 24 | گذشتن | رابرتن (Rabirtn) | Derbas bûn |
| 25 | گذراندن | را بواردن (Ra Bwardn) | Derbaskirin |
| 26 | راندن | رادان (Radan) | Ajotin |
| 27 | تکان دادن | راژاندن (Rajandin) | Hejandin |
| 28 | فرو رفتن | رووچوون (Rûçûn) | Ketin |
| 29 | بریز | برێژە (Brêje) | Birijîne |
| 30 | ریزش باران | باران بارین (Baran Barîn) | Baran barîn |
| 31 | قهر کردن | زیز بوون (Zîz Bûn) | Qehirîn |
| 32 | سر گرفتن | سەرگرتن (Ser Girtn) | Ser girtin |
| 33 | خورشید غروب کرد | خۆر هەڵگیرا (Xor Hełgira) | Roj avabû |
| 34 | پژمرده شده | سیس بووە (Sîs Bûwe) | Wîyan bû |
| 35 | سینه‌کش (سخت راه رفتن) | سەرەکێش (Serekêş) | Zor meşîn |
| 36 | مخفی کردن | شاردنەوە (Şardnewe) | Veşartin |
| 37 | کسی را شرمنده کردن | شەرمزار کردن (Şermzar Kirdin) | Şermezar kirin |
| 38 | سرزنش و طعنه زدن | تانەدان (Tanedan) | Tawanbarkirin |
| 39 | طاقت و قدرت داشتن | تاقی کردن (Taqî Kirdin) | Tehemûlkirin |
| 40 | اداره کردن | بەڕێوەبردن (Berêwebirdn) | Birêvebirin |
| 41 | در حال گریختن | رەوەنەوە (Rewenewe) | Direvê |
| 42 | سر و صدا کردن | دەنگ کردن (Deng Kirdin) | Deng kirin |
| 43 | آماده باش | ئامادە بە (Amade Be) | Amade be |
| 44 | گشودن، باز کردن | کردنەوە (Kirdnewe) | Vekirin |
| 45 | خسته و بی‌حال شدن | ماندوو بوون (Mandû Bûn) | Westî û bêhal bûn |
| 46 | بانگ بر زدن | نەڕاندن (Nerandin) | Bang kirin |
| 47 | نزدیک بود | نزیک بوو (Nzîk Bû) | Nêzîk bû |
| 48 | نزدیک بود | نزیکە (Nzîke) | Nêzîk bû |
| 49 | نزدیک بود | وەخت بوو (Wext Bû) | Wext bû |
| 50 | بد و بیراه گفتن، دشنام دادن | قسەی خراپ (Qsey Xrap) | Gotinên xerab |
| 51 | حفر کردن، کندن | هەڵکەندن (Hełkendn) | Kolandin |
| 52 | مرتب کردن | رێکخستن (Rêkxistin) | Rêkûpêk kirin |
| 53 | روشن بودن | رووناک بوون (Rûnak Bûn) | Ronahî bûn |
| 54 | جوان شدن | جوان بوون (Cwan Bûn) | Ciwan bûn |
| 55 | نبودن | نەبوون (Nebûn) | Nebûn |
توضیحات و نکات:
- اصلاحات: برخی عبارات مثل “توخم چو” به “پێستم کەندرا”، “شل و کوت بوم” به “ماندووم” و “نادر پشت شیران” به “کەم‌یاب بووە” اصلاح شدن تا دقیق‌تر و قابل‌فهم‌تر باشن.
- گویش‌ها: سورانی و کرمانجی با توجه به کاربرد روزمره تنظیم شدن. مثلاً “خسته شده‌ام” تو سورانی “ماندووم” و تو کرمانجی “Ez westiyam”ه.
- ترفند یادگیری: هر عبارت رو تو یه جمله ساده امتحان کن، مثلاً “دەتبخششم” (تو رو می‌بخشم) رو بگو “دەتبخششم چونە باشیت” (تو رو می‌بخشم چون خوبی).
- دقت: عبارات تکراری مثل “نزدیک بود” (47-49) با واژه‌های متفاوت (نزیک بوو، وەخت بوو) اصلاح شدن تا تنوع داشته باشن.
100 عبارات رایج احوالپرسی و مکالمات پایه کردی
حدول زیر هم کلمات مورد استفاده در مکالمه و احوالپرسی زبان کردی را نشان می دهد که مجددا !! به لطف هموطنان کردم اصلاح و بازبینی و نهایی شده است:
در واقع همانطور که اشاره شد، در زیر جدولی از 100 عبارت رایج احوالپرسی و مکالمات پایه به زبان کردی (گویش سورانی و کرمانجی) با ترجمه فارسی ارائه شده است همراه نکات و ترفندهایی که مکالمه شما طبیعی تر و جذاب تر باشد:
| شماره | عبارت به فارسی | گویش سورانی | گویش کرمانجی | نکته/ترفند |
|---|---|---|---|---|
| 1 | سلام | سڵاو (Sław) | Silav | با لبخند بگو تا صمیمی‌تر بشه |
| 2 | صبح بخیر | بەیانی باش (Beyanî Baş) | Sibê baş | صبح زود با انرژی بگو |
| 3 | عصر بخیر | ئێوارە باش (Êware Baş) | Êvar baş | عصرها با لحن آروم بگو |
| 4 | شب بخیر | شەو باش (Şew Baş) | Şev baş | قبل خواب با لحن مهربون بگو |
| 5 | چطوری؟ | چۆنی؟ (Çonî?) | Çawa yî? | با یه نگاه کنجکاو بپرس |
| 6 | خوبم | باشم (Başim) | Ez baş im | جواب کوتاه و ساده بده |
| 7 | تو چطوری؟ | تۆ چۆنی؟ (To Çonî?) | Tu çawa yî? | با توجه به طرف مقابل بپرس |
| 8 | حالم خوبه | حالم باشە (Hałim Başe) | Halê min baş e | با اطمینان بگو تا حس خوب منتقل بشه |
| 9 | حالم بد نیست | حالم خراپ نییە (Hałim Xrap Nîye) | Halê min ne xerab e | با لحن معمولی بگو، نه غمگین |
| 10 | خداحافظ | ماڵئاوا (Maława) | Xatirê te | موقع رفتن با دست تکون بده |
| 11 | بعداً می‌بینمت | دواتر دەتبینم (Dwatr Detbînim) | Paşê te dibînim | با یه قول شاد بگو |
| 12 | خوش آمدی | بەخێربێیت (Bexêrbêyt) | Bi xêr hatî | با خوشحالی و استقبال بگو |
| 13 | مرسی | سوپاس (Supas) | Spas | با یه لبخند کوچک تشکر کن |
| 14 | خواهش می‌کنم | بەرچاو (Berçaw) | Rica dikim | با لحن مهربون جواب بده |
| 15 | اسمت چیه؟ | ناوەکەت چییە؟ (Naweket Çîye?) | Navê te çi ye? | با علاقه بپرس و گوش بده |
| 16 | اسمم … است | ناوەکەم …ە (Nawekem …e) | Navê min … e | اسمت رو واضح و با افتخار بگو |
| 17 | از دیدنت خوشحالم | خوشحالم دیتم (Xoşhałim Dîtim) | Ez şa me te dîtim | با یه لبخند گرم بگو |
| 18 | کجایی هستی؟ | خەڵکی کوێیت؟ (Xełkî Kwêyt?) | Tu ji ku derê yî? | با کنجکاوی و احترام بپرس |
| 19 | من از … هستم | من خەڵکی …م (Min Xełkî …m) | Ez ji … im | شهرت رو با غرور بگو |
| 20 | چند سالته؟ | چەند ساڵەتە؟ (Çend Sałete?) | Tu çend salî yî? | با لحن دوستانه بپرس، نه فضولی |
| 21 | … سالم | … ساڵەم (… Sałem) | Ez … salî me | سنت رو با اطمینان بگو |
| 22 | شغلت چیه؟ | کارەکەت چییە؟ (Kareket Çîye?) | Karê te çi ye? | با علاقه بپرس و به جواب گوش بده |
| 23 | من … هستم | من …م (Min …m) | Ez … im | شغلت رو ساده و روشن بگو |
| 24 | امروز چطور بود؟ | ئەمشەو چۆن بوو؟ (Emşew Çon Bû?) | Îro çawa bû? | با یه لحن معمولی بپرس |
| 25 | امروز خوب بود | ئەمشەو باش بوو (Emşew Baş Bû) | Îro baş bû | با حس مثبت جواب بده |
| 26 | هوا چطوره؟ | کەشوهەوا چۆنە؟ (Keşûhewa Çone?) | Hewa çawa ye? | به بیرون نگاه کن و نظر بده |
| 27 | هوا خوبه | کەشوهەوا باشە (Keşûhewa Başe) | Hewa baş e | با شادی بگو، اگه هوا خوب باشه |
| 28 | کجا میری؟ | بۆ کوێ دەچیت؟ (Bo Kwê Deçît?) | Tu diçî ku derê? | با کنجکاوی ساده بپرس |
| 29 | میرم به … | دەچم بۆ … (Deçim Bo …) | Ez diçim … | مقصدت رو واضح بگو |
| 30 | کی میای؟ | کەی دێیتەوە؟ (Key Dêtewe?) | Tu kengê tê? | با لحن منتظر بپرس |
| 31 | الان میام | ئێستا دێم (Êsta Dêm) | Niha têm | با اطمینان و سریع جواب بده |
| 32 | گرسنمه | برسیمە (Birsîme) | Ez birçî me | با لحن شوخی بگو |
| 33 | تشنمه | تینوومە (Tînûme) | Ez tî me | با اشاره به آب بگو |
| 34 | چیزی میخوای؟ | شتێکت دەوێت؟ (Ştêkt Dewêt?) | Tiştêk dixwazî? | با مهربونی و توجه بپرس |
| 35 | آره، می‌خوام | بەڵێ، دەمەوێت (Bełê, Demewêt) | Erê, dixwazim | با قاطعیت و لبخند بگو |
| 36 | نه، نمی‌خوام | نەخێر، نامەوێت (Nexêr, Namewêt) | Na, naxwazim | با لحن ساده و محکم بگو |
| 37 | کجایی؟ | لە کوێیت؟ (Le Kwêyt?) | Tu li ku derê yî? | با کنجکاوی دوستانه بپرس |
| 38 | خونه‌ام | لە ماڵەوەم (Le Małewem) | Ez li malê me | با آرامش جواب بده |
| 39 | می‌تونم کمکت کنم؟ | دەتوانم یارمەتیت بکەم؟ (Detwanim Yarmetît Bikem?) | Ez dikarim alîkariya te bikim? | با پیشنهاد و مهربونی بگو |
| 40 | آره، لطفاً | بەڵێ، تکایە (Bełê, Tkaye) | Erê, ji kerema xwe | با قدردانی جواب بده |
| 41 | نه، مرسی | نەخێر، سوپاس (Nexêr, Supas) | Na, spas | با ادب و کوتاه جواب بده |
| 42 | ببخشید | ببوورە (Bburre) | Bibore | با لحن پشیمون بگو |
| 43 | اشکالی نداره | کێشە نییە (Kêşe Nîye) | Pirsgirêk tune | با آرامش و اطمینان بگو |
| 44 | کجا بودی؟ | لە کوێ بوویت؟ (Le Kwê Bûwît?) | Tu li ku derê bûyî? | با کنجکاوی و نه سرزنش بپرس |
| 45 | بیرون بودم | لە دەرەوە بووم (Le Derewe Bûm) | Ez li derve bûm | با لحن معمولی جواب بده |
| 46 | الان ساعت چنده؟ | ئێستا کاتژمێر چەندە؟ (Êsta Katjmêr Çende?) | Niha saet çend e? | با نگاه به ساعتت بپرس |
| 47 | ساعت … است | کاتژمێر …ە (Katjmêr …e) | Saet … e | ساعت رو دقیق بگو |
| 48 | دیرم شده | درەنگم کەوتووە (Drengim Kewtûwe) | Dereng mam | با عجله و کمی نگرانی بگو |
| 49 | عجله کن | زوو بکە (Zû Bike) | Lez bike | با لحن سریع و تشویق بگو |
| 50 | صبر کن | چاوەڕوان بکە (Çawerwan Bike) | Li benda bim | با آرامش و صبر بگو |
| 51 | باشه | باشە (Başe) | Baş e | با موافقت و کوتاه جواب بده |
| 52 | نمی‌دونم | نازانم (Nazanim) | Nizanim | با یه شونه بالا دادن بگو |
| 53 | مطمئنی؟ | دڵنیایت؟ (Dełnyayt?) | Teqez î? | با تردید و کنجکاوی بپرس |
| 54 | آره، مطمئنم | بەڵێ، دڵنیام (Bełê, Dełnyam) | Erê, teqez im | با اطمینان و محکم جواب بده |
| 55 | نه، مطمئن نیستم | نەخێر، دڵنیا نیم (Nexêr, Dełnya Nîm) | Na, ne teqez im | با تردید و آروم بگو |
| 56 | نظرت چیه؟ | بۆچوونت چییە؟ (Boçûnet Çîye?) | Fikra te çi ye? | با علاقه و باز گذاشتن بحث بپرس |
| 57 | به نظرم خوبه | بە بۆچوونم باشە (Be Boçûnim Başe) | Li gorî min baş e | با نظر شخصی و مثبت جواب بده |
| 58 | موافقم | رەزامەندم (Rezâmendim) | Ez razî me | با موافقت و قاطعیت بگو |
| 59 | مخالفم | رەزامەند نیم (Rezâmend Nîm) | Ez ne razî me | با احترام و محکم بگو |
| 60 | چی گفتی؟ | چی وتت؟ (Çî Wutt?) | Te çi got? | با کنجکاوی و گوش دادن دوباره بپرس |
| 61 | دوباره بگو | دووبارە بڵێ (Dûbare Błê) | Dîsa bêje | با درخواست مودبانه بگو |
| 62 | آهسته‌تر بگو | هێواشتر بڵێ (Hêwaştr Błê) | Hêdî bêje | با لحن آروم و مودب بپرس |
| 63 | فهمیدم | تێگەیشتم (Têgeyştim) | Min fêm kir | با اطمینان و کوتاه جواب بده |
| 64 | نفهمیدم | تێنەگەیشتم (Tênegeyştim) | Min fêm nekir | با یه علامت سوال تو صورتت بگو |
| 65 | می‌تونی توضیح بدی؟ | دەتوانیت رەنگی بکەیت؟ (Detwanît Rengî Bikeyt?) | Dikare şirove bikî? | با کنجکاوی و درخواست واضح بپرس |
| 66 | البته | بێگومان (Bêguman) | Bêguman | با اطمینان و موافقت بگو |
| 67 | شاید | ئەگەر (Eger) | Belkî | با تردید و باز گذاشتن امکان بگو |
| 68 | نمی‌تونم | ناتوانم (Natwanim) | Nikarim | با لحن پشیمون یا ساده بگو |
| 69 | می‌تونم | دەتوانم (Detwanim) | Dikarim | با اعتماد به نفس بگو |
| 70 | بریم؟ | دەچین؟ (Deçîn?) | Biçin? | با پیشنهاد و شادی بپرس |
| 71 | آره، بریم | بەڵێ، دەچین (Bełê, Deçîn) | Erê, biçin | با موافقت و اشتیاق جواب بده |
| 72 | نه، نمی‌رم | نەخێر، ناچم (Nexêr, Naçim) | Na, naçim | با محکم و ساده جواب بده |
| 73 | منتظرت بودم | چاوەڕێتم بوو (Çawerêtim Bû) | Min li benda te bû | با لحن منتظر و مهربون بگو |
| 74 | ببخشید، دیر کردم | ببوورە، درەنگم کەوت (Bburre, Drengim Kewt) | Bibore, dereng mam | با پوزش و صداقت بگو |
| 75 | مشکلی نیست | کێشە نییە (Kêşe Nîye) | Pirsgirêk tune | با آرامش و اطمینان جواب بده |
| 76 | چقدر قشنگه | چەند جوانە (Çend Cwane?) | Çiqas xweş e | با شگفتی و تحسین بگو |
| 77 | خیلی خوبه | زۆر باشە (Zor Başe) | Gelek baş e | با حس مثبت و قوی بگو |
| 78 | خسته‌ام | ماندووم (Mandûm) | Ez westiyam | با یه آه کوچک بگو |
| 79 | خوشحالم | خوشحالم (Xoşhałim) | Ez şa me | با لبخند و شادی بگو |
| 80 | ناراحتم | ناراحتم (Narahtim) | Ez xemgîn im | با لحن آروم و صادقانه بگو |
| 81 | نگران نباش | نیگەران مەبە (Nîgeran Mebe) | Xem neke | با دلداری و اطمینان بگو |
| 82 | امیدوارم | هیوادارم (Hîwadarim) | Ez hêvî dikim | با حس مثبت و آرزو بگو |
| 83 | موفق باشی | سەرکەوتوو بیت (Serkeftû Bît) | Serkeftî be | با آرزوی موفقیت و لبخند بگو |
| 84 | به زودی می‌بینمت | زوو دەتبینم (Zû Detbînim) | Zû te dibînim | با قول و اشتیاق بگو |
| 85 | مراقب خودت باش | خۆت بپارێزە (Xot Bparêze) | Xwe biparêze | با مهربونی و توجه بگو |
| 86 | دلم برات تنگ شده | دڵم بۆت تەنگە (Dłim Bot Tenge) | Dilê min ji te teng bû | با حس دلتنگی و صادقانه بگو |
| 87 | منم همین‌طور | منیش هەر ئاوام (Mniş Her Awam) | Ez jî wusa me | با موافقت و حس مشترک جواب بده |
| 88 | چخبر؟ | چی هەیە؟ (Çî Heye?) | Çi nûçe heye? | با کنجکاوی و شادی بپرس |
| 89 | خبر خاصی نیست | هەواڵێکی تایبەت نییە (Hewałêkî Taybet Nîye) | Nûçeyek taybet tune | با لحن معمولی جواب بده |
| 90 | خوبی؟ | باشیت؟ (Başît?) | Tu baş î? | با یه لبخند سریع بپرس |
| 91 | آره، خوبم | بەڵێ، باشم (Bełê, Başim) | Erê, ez baş im | با حس مثبت و کوتاه جواب بده |
| 92 | نه، خوب نیستم | نەخێر، باش نیم (Nexêr, Baş Nîm) | Na, ez ne baş im | با صداقت و آروم بگو |
| 93 | چطور می‌تونم برسم؟ | چۆن دەگەم؟ (Çon Degem?) | Çawa dikarim bigihim? | با کنجکاوی و نیاز به راهنمایی بپرس |
| 94 | از این طرف برو | لەم لا بچۆ (Lem La Bço) | Ji vê alî ve biçe | با اشاره به مسیر واضح بگو |
| 95 | چقدر راهه؟ | چەندە دوورە؟ (Çende Dûre?) | Çiqas dûr e? | با کنجکاوی و برنامه‌ریزی بپرس |
| 96 | نزدیک | نزیکە (Nzîke) | Nêzîk | با اطمینان و کوتاه جواب بده |
| 97 | دوره | دوورە (Dûre) | Dûr | با حس فاصله و آروم بگو |
| 98 | خسته نباشی | ماندوو نەبیت (Mandû Nebît) | Westî nebî | با قدردانی و مهربونی بگو |
| 99 | سلامت باشی | سڵامت بیت (Słamet Bît) | Sax bim | با آرزوی سلامتی و حس خوب بگو |
| 100 | روز خوبی داشته باشی | رۆژێکی باشت بێت (Rojêkî Başt Bêt) | Roja te xweş be | با لبخند و آرزوی خوب بگو |
نکات کلی و ترفندهای یادگیری:
- تلفظ: کردی سورانی و کرمانجی آواهای خاص دارن. “سڵاو” رو با کشیدن “س” و “ش” نرم تلفظ کن، و “Silav” رو با “س” محکم و “و” کوتاه.
- تمرین روزانه: هر روز 5 عبارت رو با یه دوست یا تو آینه تمرین کن و تو جمله ساده بذار، مثلاً “سڵاو، تۆ چۆنی؟” (سلام، چطوری؟).
- لحن: کردی زبانی احساسیه، پس با حس و حال بگو، نه خشک و رسمی. مثلاً “سوپاس” رو با قدردانی واقعی بگو.
- فلش‌کارت: عبارات رو رو کاغذ بنویس و پشتش معنی فارسی‌ش رو بذار، روزی 10 تا مرور کن.
- گوش دادن: آهنگ یا پادکست کردی گوش بده تا گوشت به تلفظ عادت کنه، مثلاً آهنگای کردی شاد برای “بەیانی باش”.
امیدوارم این بخش از آموزش های ما برایتان مفید بوده باشد. اگر سؤال در اینخصوص دارید در بخش نظرات از ما بپرسید.
بسیار کاربردی برای زبان کردی
