ترجمه متن

9 بهترین تکنیک برای ترجمه متون به هر زبانی (۹ روش رایج)

گاما

قبل از بررسی تکنیک های ترجمه لازم است تا تفاوت متد و تکنیک را بدانید. در بحث ترجمه متد در واقع شیوه کار مترجم در ترجمه کل متن است. اما تکنیک شیوه ترجمه اجزای کلامی متن است و ممکن است در پارگراف ها و صفحات مختلف متفاوت باشد.

معرفی ۹ تکنیک اصلی ترجمه

۱-قرض گرفتن (Borrowing)

گاهی بنا به نظر مترجم واژه ای ترجمه نمیشود و عینا در متن ترجمه نوشته میشود. مترجم کلمه اصلی را عینا مینویسد تا نشان دهد ترجمه ای صورت نگرفته است تکنیک قرض گرفتن در واقع ترجمه نیست و اصل کلمه در زبان اصلی نوشته می‌شود.

۲- گرته برداری (calque)

تکنیک گرته برداری یا وام گیری زبانی تکنیکی است که در آن اصطلاحات و واژه هایی که نمونه ای در زبان ترجمه ندارند به کار میرود. در واقع این نوآوری ها در همه جای دنیا به زبان اصلی استفاده میشود. برای مثال واژه Computer اغلب به همان صورت کامپیوتر استفاده می‌شود.

از دست ندهید: ۵تا از بهترین نرم افزارهای آموزش زبان انگلیسی اندروید و کامپیوتر (طبق تحقیقات جدید)

۳-ترجمه تحت لفظی (literal translation)

متداول ترین تکنیک ترجمه تحت لفظی است. در این تکنیک واژه های کلمه به کلمه ترجمه میشود. این تکنیک مزایای بالایی دارد. یکی از اصلی ترین مزایای این تکنیک ساختار ادبی قوی تر نسبت به سایر تکنیک ها است.

اما نکته ای که در ترجمه تحت لفظی باید به آن توجه کرد آشنایی مترجم با فرهنگ، دستور زبان و سبک نوشتاری کشور مبدا.

۴- جابه جایی (Transposition)

در تکنیک جابه جایی مترجم به گونه ای سطح یا واژه ها را جابه جا میکند که مفهوم صریح به خواننده برسد اما در واقع دستور زبان تغییر میکند. این تکنیک معمولا برای روان سازی متون در ترجمه به کار میرود و جابه جایی با هدف ترجمه ای روان تر انجام میگیرد.

۵- تلفیق (Modulation)

در تکنیک تلفیق تغییر بیان و ساختار متن و حتی معنا نیز تغییر میکند. در این تکنیک هدف مترجم تغییر معنی به گونه ای که دیدگاه نویسنده گویا تر مطرح شود. در تکنیک ترجمه تلفیق استفاده از مفاهیم در زبان مبدأ و زبان مقصد متفاوت می‌باشد ولی ایده اصلی دست نخورده باقی می‌ماند. به کار گرفتن جملات متفاوت در ترجمه که همگی بیانگر یک مفهوم واحد می‌باشند. این تکنیک در ترجمه کتاب، ترجمه مقاله و انواع ترجمه کاربرد دارد و بر خلاف تکنیک جابجایی تغییراتی در دستور زبان صورت میگیرد.

۶-تکنیک ترجمه معادل یابی (equivalence)

این تکنیک در واقع زمانی است که مترجم برای انتقال پیام نویسنده از یک عبارت متفاوت استفاده میکند. بسیاری از اصطلاحات، اصوات و نام برندها نیازمند معادل سازی است. در این تکنیک انتقال پیام در زبان اول و ترجمه به یک صورت است و د ررواقع خواننده هر دو زبان را به یک برداشت میرساند برای این کار مترجم سعی در یکسان سازی موقعیت در زبان اصلی با زبان مقصد را دارد.

حتما بخوانید: ضروری ترین idiom ها و اصطلاحات انگلیسی به فارسی

۷- اتخاذ یا اقتباس (adaptation)

در تکنیک اقتباس مترجم به دنبال همانندسازی فرهنگی است. این تکنیک معمولا در ترجمه آزاد به کار میرود و تغییر در متن ترجمه با یک هدف خاص صورت میگیرد. این ترجمه ها معمولا برای خواننده ملموس و گویا تر است. این تکنیک در ترجمه های خصوصی و علمی کمتر استفاده میشود و معمولا در متون مربوط به سنین پایین برای درک راحتتر استفاده میشود.

۸- حذف کردن

گاهی در حین ترجمه یک متن نویسنده بنا به نظر فنی خود تکرار یک جمله و یا اصطلاح را جایز نمیداند و آن را حذف میکند. استفاده از تکنیک حذف کردن در همه‌جا جایز نیست و در جاهایی مورد استفاده قرار میشود که متن ازلحاظ فنی و نگارشی اشکالی ندارد ولی با توجه به اشراف مترجم به مفهوم اصلی متن، وی با حذف جملات ذهن خواننده را درگیر مطالب پیرامون و حواشی نمی‌کند تا مخاطب به‌درستی متن را درک کند.

حتما بخوانید: اشتباهاتی که همین امروز باید از رزومه خود حذف کنید

۹- اضافه نمودن

گاهی حین فرایند ترجمه نویسنده به عبارت یا اصطلاحی برخورد میکند که بنا به صلاح دبد خود لازم میداند تا توضیحاتی اضافه کند هدف نویسنده از انجام این کار این است که می‌خواهد در مورد مطالب مهم‌تری سخن بگوید و اطلاعات جامع‌تری را برای مخاطبان متن بیان کند. به کلامی دیگر اینکه فرد مترجم یک سری مطالبی را در ترجمه‌اش ذکر می‌کند که در متن اصلی نیست ولی مترجم برای اینکه مخاطبی که متن را می‌خواند بتواند مفهوم آن را بفهمد و بهتر آن را درک کند این مطالب را در متن ترجمه‌شده ذکر می‌کند.

نکات ترجمه تخصصی و علمی

۱-توجه به هدف ترجمه

هدف از ترجمه یک متن تخصصی رساندن مفاهیم متن به خواننده است. در ترجمه تخصصی مترجم باید درست ترین واژه ها را انتخاب کند تا تا ابهامی وجود نداشته باشد و معنا به طور کامل به خواننده برسد.

۲- بررسی صحت متن اصلی

در ترجمه تخصصی مترجم باید صحت متن را بررسی کند و وجود مشکل و یا اشتباه را تصحیح کند این اشتباهات ممکن است شامل عدم انطباق اعداد، اشاره اشتباه به نمودارها، اشتباه تایپی و دستوری و این چنین مواردی باشد. نکته حائز اهمیت در تغییر یک امر حفظ امانت داری است بهتر است مترجم تغییر در متن را در پاورقی ذکر کند.

۳- جایگزینی ساختار متن

دراین تکنیک نویسنده برای دست یابی به یک متن گویا و سلیس تغییراتی در ساختار متن و قواعد دستوری آن میدهد اما این تغییر در مفهوم کلی تغییری ایجاد نمیکند و تغییر در حد چند واژه و اصطلاح برای درک بهتر است.

۴- مطالعه متون تخصصی

در یک ترجمه تخصصی خوب هرچه مترجم اطلاعات به روز و وسیع تری داشته باشد ترجمه دقیق تر و روان تر است.

حتما بخوانید: ۵ تا از بهترین و جدیدترین دیکشنری های انگلیسی به فارسی (موبایل و کامپیوتر)

۵- توجه به جزئیات

در متون تخصصی و علمی اعداد، نمادها و فرمول های بسیاری وجود دارند که اهمیت آنها کمتر از متن نیست؛ اهمیت این اعداد و نمادها به قدری زیاد است که اگر اشتباه شوند میتوانند مفهوم یک صفحه یا یک فصل را به طور کل تغییر دهند. به همین دلیل مترجم باید با دقت و حوصله به جزئیات کوچک توجه داشته باشد.

۶- بازخوانی و ویرایش ترجمه

یک تکنیک خوب و موثر در ترجمه مقالات و متون تخصصی این است که پس از تکمیل ترجمه متن ترجمه شده را یک باز از اول تا آخر بخوانید و یا حتی از یک مترجم دیگر که در آن زمینه تخصص دارد، برای بررسی آن کمک بگیرید. باز خوانی متن فواید زیادی دارد که میتواند باعث اصلاح اشتباهات احتمالی و رفع ابهام شود.

۷- تطبیق سبک با نوع متن

هر متن تخصصی نیاز به یک فرمت خاص خود دارد که درجات مختلفی از سبک رسمی هستند. با توجه به نوع متن و مخاطبان آن، سبک های مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند؛ به عنوان مثال در متون و مقالات دانشگاهی استفاده از عبارات تخصصی و پیچیده باعث افزایش سطح ترجمه میشود اما برای ترجمه کاتالوگ ها و بروشورها که معمولا مخاطبان آنها افراد عادی هستند سبک نوشتاری غیر رسمی استفاده میشود که روان و قابل درک می باشد.

یک جمع بندی و چند تکنیک دیگر

پس متوجه شدید که ترجمه متون یک فرآیند چالش‌برانگیز است که نیازمند تسلط بر زبان‌ها، فرهنگ‌ها، و ساختارهای زبانی مختلف است. در زیر، تکنیک‌های گفته شده و تکنیک هایی دیگر برای بهبود ترجمه متون آورده شده است:

  1. مطالعه فعال متن اصلی: قبل از شروع به ترجمه، متن اصلی را به دقت مطالعه کنید و مفاهیم اصلی را درک کنید.
  2. فهم عمیق متن: سعی کنید به فهم عمیق مفهوم‌های متن بپردازید و با زبان، فرهنگ، و ساختارهای مورد استفاده در آن آشنا شوید.
  3. استفاده از فرهنگ مربوط: اطمینان حاصل کنید که استفاده از اصطلاحات، عبارات، و کلمات مناسب و متناسب با فرهنگ مربوط به زبان مورد ترجمه صورت گرفته است.
  4. حفظ روح متن: هدف از ترجمه نه تنها انتقال مفهوم‌های اصلی متن است بلکه حفظ روح و سبک آن نیز مهم است.
  5. استفاده از منابع معتبر: در صورت لزوم، از منابع معتبر و فرهنگ لغت‌ها و اصطلاحات استفاده کنید.
  6. مرور و ویرایش: پس از انجام ترجمه، متن را مرور و ویرایش کنید تا اطمینان حاصل شود که ترجمه به درستی صورت گرفته است و هیچ ابهامی وجود ندارد.
  7. تمرین و تجربه: ترجمه یک مهارت است که با تمرین و تجربه بهبود می‌یابد، بنابراین تمرین مداوم و انجام ترجمه‌های مختلف می‌تواند موثر باشد.
  8. استفاده از ابزارهای کمکی: امروزه ابزارهای ترجمه آنلاین و نرم‌افزارهای معتبر می‌توانند در بهبود کیفیت ترجمه و افزایش کارایی کمک کنند. اما توجه داشته باشید که این ابزارها همیشه قادر به ترجمه دقیق و مناسب نیستند و نیاز به بازبینی دستی دارند.
زبانمهر

حتما بخوانید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست